دوره 18، شماره 4 - ( 11-1403 )
جلد 18 شماره 4 صفحات 535-521 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Fooladi M, Hayatzadeh M. Investigating the effect of temporal and spatial changes of precipitation and temperature on vegetation index (Case study: Yazd province). مرتع 2025; 18 (4) :521-535
URL: http://rangelandsrm.ir/article-1-1233-fa.html
URL: http://rangelandsrm.ir/article-1-1233-fa.html
فولادی مهین، حیات زاده مهدی. بررسی تاثیر تغییرات زمانی و مکانی بارش و دما بر شاخص پوشش گیاهی (مطالعه موردی: استان یزد). مرتع. 1403; 18 (4) :521-535
دانشگاه اردکان
چکیده: (277 مشاهده)
سابقه و هدف: پوشش گیاهی تحت تأثیر تأثیر متقابل بارش و دما قرار می گیرد، زیرا میزان و زمان بارندگی، همراه با الگوهای دما، مستقیماً بر رشد، توزیع و سلامت کلی زندگی گیاهان تأثیر می گذارد. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر تغییرات بارش و دما بر شاخص NDVI استخراج شده از سنجنده MODIS در استان یزد میباشد.
مواد و روشها: به منظور بررسی رابطه بین پوشش گیاهی و متغیرهای اقلیمی، تصاویر 16 روزه سنجنده شاخص پوشش گیاهی و داده های دراز مدت بارش و دما استخراج شده از دادههای باز تحلیل ERA5-Land در بازه زمانی ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۳ استفاده گردید. آنالیز روند این سه مجموعه داده با روش من-کندال بررسی و سپس همبستگی بین شاخص NDVI و متغیرهای اقلیمی بارش و دما در مقیاسهای سالانه، ماهانه و فصلی بررسی گردید.
مواد و روشها: به منظور بررسی رابطه بین پوشش گیاهی و متغیرهای اقلیمی، تصاویر 16 روزه سنجنده شاخص پوشش گیاهی و داده های دراز مدت بارش و دما استخراج شده از دادههای باز تحلیل ERA5-Land در بازه زمانی ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۳ استفاده گردید. آنالیز روند این سه مجموعه داده با روش من-کندال بررسی و سپس همبستگی بین شاخص NDVI و متغیرهای اقلیمی بارش و دما در مقیاسهای سالانه، ماهانه و فصلی بررسی گردید.
نتایج: بررسی تغییرات سریهای زمانی NDVI، بارش و دما در مقیاس سالانه در دوره مورد مطالعه دارای روند صعودی غیرمعنیدار میباشند. با تحلیل همبستگی میان NDVI و بارش و دما، مشخص شد که در مقیاس سالانه، همبستگی NDVI با بارش به مقدار 31/0 (معنی‌داری در سطح 95 درصد) و با دما به مقدار 15/0 (بدون معنی‌داری) است. در مقیاس فصلی، بیشترین ضرایب همبستگی NDVI و دما مربوط به فصل پاییز (14/0) و بیشترین همبستگی با بارش مربوط به فصل بهار (75/0) میباشد. در مقیاس ماهانه، بیشترین و کمترین همبستگی مثبت با دما به ترتیب در ماه‌های جولای (31/0) و فوریه (08/0) و بیشترین و کمترین همبستگی مثبت با بارش مربوط به ماه‌های مارس (38/0) و سپتامبر (04/0) میباشد. بر اساس میانگین ضرایب همبستگی 12 ماه، تأثیر بارش بر تغییرات پوشش گیاهی بیشتر از تأثیر دما بر آن میباشد که نشاندهنده نقش کنترلی قویتر بارش نسبت به دما میباشد. نقشه تفاضلی شاخص NDVI بین سال ابتدا (2000) و انتهای (2023) مورد بررسی نشان میدهد که مناطق دارای تغییرات مقادیر افزایشی و کاهشی پوشش گیاهی، دارای پراکنش نامنظمی هستند و از تغییرات مکانی خاصی پیروی نمیکنند. به عبارت دیگر، تغییرات در پوشش گیاهی در مناطق مختلف با تفاوتهای بسیاری در میزان و شکل دیده میشود. نتایج تحقیق نشان میدهند که در استان یزد تغییرات پوشش گیاهی بیش از آنکه به تغییرات متغیرهای بارش و دما وابسته باشد تحت تاثیر توپوگرافی میباشد.
نتیجهگیری: استفاده از تکنیک‌های پیشرفته سنجش از دور و منابع داده متنوع به منظور بهبود تخمین NDVI و متغیرهای آب و هوایی (تأثیر تکنیک‌های سنجش از دور) مورد توجه قرار گیرد. با توجه به این حوزه‌های تحقیقاتی، می‌توان به درک جامعی از تعاملات پوشش گیاهی، متغیرهای اقلیمی و فعالیت‌های انسانی در استان یزد دست یافت و در نتیجه، بهبود مدیریت زیست‌محیطی و برنامه‌ریزی توسعه پایدار در این منطقه را تسهیل کرد.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
