مــــرتــــع

آزمایش گلدانی به­منظور بررسی تأثیر اسیدهای آمینوپلی­کربوکسیلیک EDTA و DTPA بر خصوصیات مورفولوژیک گونه Echinochloa crus galii (L.) Beave (جوانه­زنی، زیست­توده، طول ریشه و ساقه) طراحی شد. همچنین عامل تجمع (BCF)، عامل انتقال (TF) و شاخص تحمل (TI) برای تعیین کارآیی گیاه ­استخراجی گیاه اندازه­گیری شد. نمونه­های خاک با 71/0 گرم در لیتر سرب (PbNO₃) مخلوط و بذرهای گیاه در خاک گلدان­ها کاشته شدند. اسیدهای آمینوپلی­کربوکسیلیک بعد از کاشت بذر به خاک اضافه شد. تیمارهای مورد استفاده شامل EDTA (5/1، 5، 10 میلی­مول در کیلوگرم) و DTPA (5/1، 5، 10 میلی­مول در کیلوگرم) بود و در تیمار شاهد (خاک غیرآلوده) EDTA و DTPA استفاده نشد. سرعت و درصد ظهور نهال، زیست­توده، طول ریشه و ساقه از سطح خاک تا جوانه انتهایی گیاه به­مدت زمان دو هفته محاسبه شد. سپس گونه گیاهی بعد از 60 روز برداشت و برای تعیین غلظت سرب در بافت­های گیاهی به ریشه و اندام­های هوایی تقسیم شد. نتایج به­دست آمده از تحقیق نشان داد که کاربرد EDTA و DTPA تاثیر معنی­داری (05/0p<) بر خصوصیات مورفولوژیک و تجمع سرب در گیاه دارند. داده­های به­دست آمده نشان داد که حداکثر جوانه­زنی، طول ریشه، ساقه و زیست­توده مربوط به تیمار شاهد بود، اما حداکثر عامل تجمع و انتقال به­ترتیب به تیمار EDTA5 و DTPA10 مربوط بود. علاوه­بر این تأثیر EDTA و DTPA بر شاخص تحمل گیاه نشان داد که با افزایش غلظت اسیدهای آمینوپلی­کربوکسیلیک شاخص تحمل کاهش یافت. به­طورکلی نتایج نشان داد که گونه مورد بررسی قابلیت تحمل سرب را دارد و EDTA و DTPA پتانسیل افزایش جذب سرب در گونه گیاهی مورد مطالعه را داشته ولی باتوجه به تأثیرات بازدارنده این مواد بر رشد گیاه و خطر آبشویی آنها به آب­های زیرزمینی باید از غلظت­های کم این مواد استفاده کرد.