گروه احیا مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج
چکیده: (2306 مشاهده)
با توجه به خسارت شدید خشکسالی به جوامع و بخشهای مختلف مخصوصا جوامع گیاهی و رطوبت خاک در پژوهش حاضر سعی شده است تا با استفاده از دادههای اقلیمی دما و بارش شاخص خشکسالی SPEI استخراج گردد و همچنین در ادامه با دادههای ماهوارهای دریافت شده و تحلیل و پردازش آنها شاخصهای پوشش گیاهیEVI و رطوبت خاک CWSIمحاسبه گردید. سپس به روند تغییرات هر کدام از این شاخصها طی بازه زمانی 2019-2001 پرداخته شد و در انتها رابطه همبستگی این شاخصها با خشکسالی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج روند تغییرات خشکسالی در استان اصفهان نشان میدهد که استان اصفهان در طول دوره زمانی 19 سال، خشکسالیهای متعددی را تجربه کرده است که شدیدترین این خشکسالیها در سالهای 2001، 2008 و2010 در این استان دیده شده است و بهدنبال این خشکسالی در این سالها حداقل مقدار شاخص پوشش گیاهی و رطوبت خاک نیز مشاهده شد. بررسی روند شاخصهای SPEI، EVI و CWSI نشان داد که روند افزایشی این شاخصها بهترتیب 54/88، 14/13 و 72/90 درصد و روند کاهشی آنها 93/2، 33/78 و 28/9 درصد در استان اصفهان میباشد. این درحالی است که از این مقدار افزایش در این شاخصها بهترتیب 93/6، 32/6 و 56/63 درصد در سطح 95 درصد معنیدار است و از مقادیر کاهشی این شاخصها بهترتیب 33/0، 45/7 و 75/8 درصد در همین سطح معنیدار میباشد. بررسی همبستگی بین شاخص خشکسالی تبخیر و تعرق پتانسیل، شاخص رطوبت خاک و پوشش گیاهی نشان داد که اثر شاخص خشکسالی بر رطوبت خاک و پوشش گیاهی بهترتیب در 23/87 مثبت و در 56/56 درصد از استان اصفهان منفی میباشد که کاهش کمیت و کیفیت پوشش گیاهی و رطوبت خاک را سبب میگردد. بدیهی است اطلاعات تولید شده با استفاده از این دادههای اقلیمی و تصاویر ماهوارهای کمک شایانی به سیاستمداران و برنامهریزان در مواجهه با خشکسالی و اثرات آن بر پوشش گیاهی و رطوبت خاک خواهد نمود.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1400/8/9 | پذیرش: 1400/8/10 | انتشار: 1400/8/10