گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه
چکیده: (1837 مشاهده)
کمیت و کیفیت اسانس گیاهان دارویی به طور بارزی تحت تاثیر فاکتورهای زیستی و اکولوژیک قرار میگیرند. هدف از تحقیق حاضر، بررسی تغییرات بازده اسانس و ترکیبات فیتوشیمیایی گونه بابونه آناتولی Holub Anthemis wiedemanniana (Fisch. & C.A. Mey.) در رویشگاههای مختلف آن در استان آذربایجان غربی در مراحل مختلف رشد بود. بدین منظور رویشگاههای اصلی این گیاه در استان آذربایجان غربی (میاندوآب، راژان، اشنویه، قوشچی و انهر) و در طول سه مرحله رشد، شامل مرحله رشد رویشی، گلدهی و میوه دهی، در سال 1397 شناسایی گردید. سپس سرشاخههای هوایی این گیاه در هر رویشگاه برداشت گردید. اسانس گیری با استفاده از دستگاه کلونجر و تجزیه مواد موثره اسانس با استفاده از دستگاههای GC و GC/MS انجام شد. دادهها در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار تجزیه آماری شدند. نتایج مقایسه میانگینها نشان داد، بیشترین بازده اسانس سرشاخههای گیاهان در سه مرحله رشد رویشی، گلدهی و میوهدهی از رویشگاه قیز قلعه میاندوآب با اقلیم نیمه خشک به دست آمد که به ترتیب، 70/0، 88/0 و 75/0 درصد بود. این تفاوت بین میانگینها در سطح احتمال 5 درصد، معنی دار بود. گروه بندی جمعیتها توسط تجزیه خوشه ای نشان داد که تنوع ژنتیکی و منشا جغرافیایی میتواند دلیل گروه بندی جمعیت جنوب استان (قیز قلعه میاندوآب) در گروهی جدا از جمعیتهای شمال استان (اشنویه، انهر، قوشچی و راژان) باشد. بنابر نتایج به دست آمده از این تحقیق، جهت حصول مقدار بیشتر ماده موثره اسانس، رویشگاه میاندواب، رویشگاه برتر بود و جهت دستیابی به ترکیبات اسانس با خواص دارویی با ارزش، از قبیل کاریوفیلن اکسید، ادسمول و ایزوآرومادندرن نمونه برداری از رویشگاههای اشنویه، قوشچی و انهر در مرحله رشد رویشی; مقدار بالای فارنزن، رویشگاه میاندوب در مرحله رشد رویشی و مقدار بالای ترکیبات تی- کادینول و بتا سزکوئی فلاندرن، رویشگاههای راژان و میاندواب در مرحله میوه دهی توصیه میشوند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1400/9/28 | پذیرش: 1400/9/10 | انتشار: 1400/10/10