دوره 13، شماره 3 - ( 7-1398 )
جلد 13 شماره 3 صفحات 367-350 |
برگشت به فهرست نسخه ها
گروه مرتعداری، دانشکده مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان
چکیده: (4445 مشاهده)
عدم شناخت از پتانسیل و توانمندیهای مراتع باعثشده تا این منابع برای تولیدات دامی در حد زیادی مورد بهرهبرداری قرار گرفته و سایر مقولههای بهرهبرداری از نظر دور نگه داشته شوند. مراتع ییلاقی چهارباغ دارای تنوع گونهای بالا از گیاهان دارویی میباشد. باتوجه به اهمیت گیاهان دارویی در شرایط کنونی، هدف از تحقیق حاضر شناسایی و تعیین پتانسیل گیاهان دارویی، صنعتی و خوراکی مراتع ییلاقی چهارباغ استان گلستان به منظور بهرهبرداری پایدار است. نقشه نهایی پتانسیل از تلفیق دو معیار پوشش گیاهی و عوامل محیطی و با کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی با استفاده از دستور Overlay (همپوشانی) و عامل محدودکننده در هر پلیگون در سال 1394 تهیه شد. نمونهبرداری در تیپهای گیاهی به روش تصادفی-سیستماتیک با استقرار سه ترانسکت 100 متری و با اندازهگیری حضور و عدمحضور، درصد تاج پوشش، ترکیب و تولید در پلاتهای متناسب با نوع پوشش انجام شد. نتایج نشان داد از 184 گونه گیاهی شناساییشده منطقه 86 گونه دارای اثر دارویی، صنعتی و خوراکی بوده و متعلق به 26 تیره گیاهی میباشند که تیرههای Lamiaceae،Astraceae وFabaceae به‌ترتیب با 22، 19و 10 گونه گیاهی دارای بیشترین فراوانی هستند. همچنین نتایج نهایی مدل پتانسیل نشان داد که 72/2 درصد (02/221 هکتار) دارای پتانسیل بالا (S1)، 7/57 درصد (72/4686 هکتار) دارای پتانسیل متوسط (S2)، 28/24 درصد (89/1972 هکتار) دارای پتانسیل ضعیف (S3) و 3/15 درصد (84/1242 هکتار) بدون پتانسیل (N) میباشد. بهطورکلی شاخص اقتصادی تولید و درصد ترکیب گیاهان دارویی از عوامل افزایشدهنده پتانسیل و شیب و کوهستانیبودن منطقه از عوامل کاهشدهنده پتانسیل میباشد. نتایج نشان داد در منطقه میتوان با صدور پروانه بهرهبرداری از گیاهان دارویی برای بهرهبردارن دارای پروانه چرا، ضمن کاهش فشار چرای دام؛ به بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی بهرهبردار کمک کرد.
واژه‌های کلیدی: پتانسیل گیاهان دارویی، مراتع ییلاقی، چهارباغ، شاخص اقتصادی تولید، سیستم اطلاعات جغرافیایی.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |