دوره 14، شماره 1 - ( 2-1399 )                   جلد 14 شماره 1 صفحات 105-95 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.20080891.1399.14.1.9.7

XML English Abstract Print

تاثیرپذیری صفات‌‌گیاهی گونه Artemisia fragrans در شدت‌‌های مختلف چرای دام در مراتع کوهستانی گردنه‌‌قوشچی، ارومیه
جواد معتمدی ، مهدی معمری ، اسماعیل شیدای کرکج
بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران
چکیده:   (3715 مشاهده)
چرای دام به‌‌عنوان موثرترین عامل در تغییر صفات ‌‌گیاهی در مراتع است که می‌‌تواند عملکرد اکوسیستم را تحت تاثیر قرار دهد. با توجه به اینکه اطلاعات محدودی در خصوص اثر شدت‌‌های مختلف چرای دام بر ویژگی‌های ‌‌گیاهی Artemisia fragrans در درمنه‌‌زارهای‌‌ کوهستانی در دسترس می‌‌باشد؛ در این پژوهش، اثر شدت‌‌های مختلف چرا (سبک، متوسط و سنگین) بر صفات ‌‌گیاهی آن مورد بررسی قرار گرفت. بدین‌‌منظور، سه مکان‌‌ مرتعی با شدت‌های مختلف چرای دام، انتخاب و در هر یک از آنها، ضمن اندازه‌‌گیری پوشش‌‌ گیاهی در داخل 60 پلات یک مترمربعی مستقر در امتداد ترانسکت‌‌های 200 متری، تعداد 40 پایه گیاهی با اندازه‌‌های مختلف، انتخاب و صفات‌‌ گیاهی در آنها اندازه‌‌گیری شد. برای مقایسه میانگین صفات‌‌ گیاهی، از تجزیه و تحلیل واریانس یک‌طرفه و آزمون چنددامنه‌ای‌‌‌ دانکن استفاده شد. نتایج بیانگر تفاوت معنی‌‌دار بین زی‌توده ‌‌هوایی، قطر متوسط تاج، ارتفاع، سطح ‌‌تاج و حجم‌‌ گیاه در سه شدت چرایی است. از سویی دیگر، زی‌توده ‌‌زیرزمینی، قطر یقه و سطح ‌‌یقه گیاه در مکان‌‌های مختلف، با همدیگر اختلاف معنی‌‌دار نداشتند. بیشترین و کمترین میانگین زی‌توده‌‌ هوایی به ازای هر پایه، به‌‌ترتیب در مکان با شدت چرای سبک و سنگین برابر 9/17 و 4/12 گرم بود. همچنین بیشترین میانگین زی‌توده‌‌ زیرزمینی با 9/19 گرم به ازای هر پایه و کمترین مقدار با 5/16 گرم به ازای هر پایه به‌‌ترتیب متعلق به مکان‌‌های با شدت چرای سبک و سنگین بود. محاسبه درصد تغییرات صفات در هر یک از مکان‌‌های شدت چرای ‌‌متوسط و سنگین نسبت به مکان چرای‌‌ سبک، نشان داد که همه صفات با روند کاهشی روبرو شده‌‌اند و بیشترین درصد تغییرات‌ صفات، مربوط به مکان چرای ‌‌سنگین است. به‌‌طورکلی با افزایش شدت‌چرا، کاهش صفات قطر و سطح‌‌یقه، کمترین مقدار و برای صفات حجم ‌‌گیاه، قطر متوسط ‌‌تاج و سطح تاج‌‌ پوشش بیشترین مقدار بود. با مطالعه تاثیر شدت ‌‌چرا بر روی گیاهان، می‌‌توان به علایم هشدار‌‌دهنده‌‌ای که باعث تخریب اکوسیستم‌‌های ‌‌مرتعی می‌‌شوند، پی برد.
 
واژه‌های کلیدی: تخریب‌‌ اکوسیستم، صفات‌‌ ساختاری، صفات‌‌ بیوماس، عملکرد ‌‌اکوسیستم، ویژگی‌‌‌‌ گیاهی.
متن کامل [PDF 396 kb]   (1301 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1399/2/11 | پذیرش: 1399/2/11 | انتشار: 1399/2/11
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.