گروه علوم گیاهی و گیاهان داروئی، دانشکده کشاورزی مشگینشهر و عضو پژوهشکده مدیریت آب، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
چکیده: (1392 مشاهده)
اتنوبوتانی )گیاهمردمنگاری) علمی است که بهمطالعهوبررسیرفتاریکقومیافرهنگدریک منطقه خاصباگیاهانبومیآنمنطقهمیپردازد. این تحقیق به مطالعه دانش بومی پیرامون گیاهان دارویی و غذایی حوزه آبخیز درویشچای سرعین میپردازد. در این مطالعه اتنوبوتانیکی ساکنین 5 روستای ورنیاب، علیداشی، ورگهسران، اوجور و آلوارس مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات مورد نیاز پیرامون کاربرد گیاهان دارویی و غذایی با استفاده از پرسشنامههای باز از افراد آگاه بهصورت مصاحبه مشارکتی و گفتمانمحور گردآوری شد. نتایج نشان داد 57 گونه دارویی و غذایی توسط جوامع محلی استفاده میشود که متعلق به 21 تیره گیاهی بوده و بیشترین تعداد گونههای مدنظر بهترتیب متعلق به تیرههای Asteraceae (کاسنی)،Lamiaceae (نعنائیان)،Rosaceae (گل سرخیان)،Fabaceae (بقولات) و Apiaceae(چتریان) با 12، 9، 7، 5 و 3 گونه بودند. از 57 گونه معرفی شده توسط جوامع بومی، 27 گونه فقط خاصیت دارویی داشتند و 30 گونه نیز هر دو رویکرد دارویی و غذایی را شامل شدند. همچنین بیشترین و کمترین اندام مورداستفاده این گیاهان بهترتیب برگ (41 درصد استفاده) و پرچم (1 درصد استفاده) بودند. ساکنین حوزه بیشتر تمایل به استفاده از گیاهان دارویی بهصورت دمنوش و دمکرده دارند و این نوع استفاده 42/68 درصد شیوه مصرف گیاهان دارویی را دربر میگیرد. استفاده از گیاهان غذایی در انواع سوپها و آشها با 3/19 درصد بیشترین کاربرد را نشان داد. طبق نتایج، بیشترین مصرف دارویی گیاهان منطقه مورد مطالعه در درمان و یا پیشگیری سرماخوردگی و سرفه (35 درصد) میباشد. انجام این تحقیق میتواند چه از لحاظ مدیریت بهرهبرداری گیاهان دارویی و غذایی منطقه و چه از لحاظ زنده نگهداشتن دانش بومی افراد مسنتر و انتقال این گنجینه گرانقدر به نسلهای جوانتر کاربرد داشته باشد.
Moameri M, Abbasi Khalaki M, Dadjou F. Ethnobotany of Darwishchai-Sarein Watershed Plants with Medicinal and Food Approaches. مرتع. 2020; 14 (4) :698-714 URL: http://rangelandsrm.ir/article-1-965-fa.html