۳ نتیجه برای فرامرزی
مهندس رضا امیدی پور، دکتر رضا عرفانزاده، دکتر مرزبان فرامرزی،
دوره ۹، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۳۹۴ )
چکیده
تغییرات تنوع گیاهی مراتع در مکان و زمان به نوع مدیریت و فاکتورهای محیطی غیرزنده بستگی دارد. لازمه فهم الگوهای مختلف تنوع گونهای در مکان، آنالیز و ارزیابی تنوع در مقیاسهای مکانی چندگانه میباشد. هدف از انجام این تحقیق بررسی تأثیر چرای دام بر روی شاخصهای تنوع در دو مقیاس مکانی محلی و منطقه‌ای در مراتع غرب کشور در استان ایلام میباشد. نمونهبرداری از گیاهان با استفاده از پلاتهای ۲×۲ متر مربع در مقیاس محلی در ۴۰ پلات (۲۰ پلات در داخل قرق و ۲۰ پلات در خارج قرق) و در مقیاس منطقه‌ای در ۸ سایت (۴ سایت قرق و ۴ سایت در حال چرا) انجام شد. بر اساس روش تقسیمبندی افزایشی، کل غنای گونهای (γr) به مؤلفههای داخل نمونهها (α۱)، بین نمونهها (β۱) و بین مراتع (β۲) تقسیمبندی شد. نتایج نشان داد از مجموع ۸۹ گونه ثبت شده در کل منطقه ۷۲ گونه در منطقه قرق و ۶۰ گونه در منطقه در حال چرا مشاهده گردید. همچنین شاخص آلفا در منطقه قرق شده بهصورت معنیداری از مقدار مشابه آن در منطقه چراشده بیشتر بود ولی برای شاخص بتا روند معنیداری مشاهده نشد که نشاندهنده الگوی پراکنش غیریکنواخت گونههای گیاهی است. شاخص تنوع بتا با توجه به سهم بیشتر آن در تنوع کل در مقیاس منطقه‌ای دارای اهمیت بیشتری بود که نشاندهنده تفاوت ترکیب گیاهی در این مقیاس است. این تحقیق نشان داد که برخی از مؤلفههای تنوع حساسیت بیشتری نسبت به چرا از خود نشان میدهند که تاکید بر استفاده آنها توسط محققین در مدیریت پوشش گیاهی میگردد.
الهام فخیمی ابرقویی، حسین ارزانی، مهدی سلطانی گرد فرامرزی،
دوره ۱۲، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۷ )
چکیده
تولید علوفه (ذیتوده هوایی قابل استفاده برای چرای دام) یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر ظرفیت چراست که متأثر از نوسانات آب و هوایی است. استفاده از دادههای اقلیمی یک روش آسان و کمهزینه در برآورد تولید علوفه میباشد. در این تحقیق به منظور بررسی کارایی مدل‌های آماری در برآورد تولید درازمدت مرتع و یافتن ارتباط بین تولید گونههای غالب و مورد تعلیف دام با متغیرهای اقلیمی (بارندگی، دما، رطوبت، تبخیر و تعرق واقعی و...)، در یک دوره آماری ده ساله (از سال ۸۲ تا ۹۲)، مدل تعادل آب و اقلیم به روش FAO۵۶ (با استفاده از نرم‌افزار Cropwat ۸) و مدل آماری رگرسیون (ساده و چندگانه) در مراتع استپی حوزه شیرکوه مورد استفاده قرار گرفت. ارزیابی مدل برآوردی نشان داد که دقیق‌ترین مدل در منطقه مدل براورد تبخیر و تعرق واقعی با استفاده از نرم‌افزار Cropwat ۸ میباشد. با توجه به محاسبه تبخیر و تعرق واقعی در دوره ده‌ساله ترسالی و خشک‌سالی مدل برآورد تولید علوفه مرتع تعیین شد (Y=۱,۶۹ETact+۲۵۷,۹۱) و بر این اساس تولید علوفه ۹۰/۳۶۹ کیلوگرم بر هکتار برآورد گردید. بنابراین می‌توان بیان داشت که تبخیر و تعرق واقعی به‌عنوان عملکرد اقلیمی یکی از فاکتورهای اساسی در بهبود کارایی مصرف آب است. این شاخص اقلیمی می‌تواند در مدل‌های مختلف برآورد بلندمدت تولید علوفه با توجه به بروز خشک‌سالی و ترسالی به‌منظور تعیین ظرفیت چرای دام در مرتع و توسعه صنعت بیمه جایگزین روش‌های معمول با براورد یک سال تولید گردد.
رضا امیدی‌پور، عطاالله ابراهیمی، پژمان طهماسبی، مرزبان فرامرزی،
دوره ۱۳، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۹۸ )
چکیده
حفاظت موثر از خدمات و کارکردهای اکوسیستم، وابسته به تنوع زیستی است. به دلیل گسترگی و چندوجهی بودن تنوع زیستی، در تحقیق حاضر از روش‌های مختلف ارزیابی تنوع زیستی (شاخصهای تنوع گونهای و تنوع کارکردی) برای ارزیابی رابطه بین تنوع زیستی و کارکرد اکوسیستم در مراتع استپی سرد بروجن در چهارمحال و بختیاری استفاده شد. به همین دلیل، ارتباط شاخصهای مختلف تنوع گونهای (غنا، یکنواختی، تنوع شانون و سیمپسون) و تنوع کارکرد تک ویژگی (میانگین وزنی جامعه) و چندویژگی (غنای کارکرد، یکنواختی کارکرد، واگرائی کارکرد، شاخص رائو) با کارکرد اکوسیستم در تولید زی‌توده روزمینی در قالب دو فرضیه نسبت زی‌توده (اثر انتخاب) و تکمیلی آشیانهای اکولوژیک مورد بررسی قرار گرفت. برای محاسبه شاخصهای تنوع گونهای و تنوع کارکرد، علاوه بر فراوانی گونههای گیاهی، ویژگیهای کارکردی موثر بر تولید زی‌توده روزمینی (شاخصهای سطح، سطح ویژه، نیتروژن، فسفر، مقدار کلروفیل و محتوای خشک و وزن خشک همگی مربوط به برگ، ارتفاع و میانگین قطر تاج گیاه) با استفاده از ۶۳ کوادرات ۲×۲ مترمربعی در سال ۱۳۹۵ اندازهگیری شد. ارتباط بین شاخصهای مختلف تنوع زیستی و زی‌توده روزمینی با استفاده از تجزیه و تحلیل رگرسیونی بررسی شد. نتایج نشان داد که شاخصهای تنوع غنای گونهای (۶۷/۰ R۲=)، شانون (۶۳/۰ R۲=) و سیمپسون (۴۹/ ۰R۲=) ارتباط معنیدار و مثبتی با زی‌توده روزمینی داشتند. واگرایی کارکردی (۳۸/۰ R۲=) و غنای کارکردی (۳۳/۰ R۲=) نیز ارتباط معنیدار منفی و مثبتی با زی‌توده روزمینی داشتند. اکثر شاخصهای تنوع کارکرد مبتنی بر یک ویژگی (میانگین وزنی فسفر برگ، نیتروژن برگ، سطح برگ، وزن خشک برگ، طول برگ، محتوای خشک برگ و ارتفاع گیاه) دارای ارتباط منفی با کارکرد اکوسیستم در تولید زی‌توده روزمینی بودند. نتایج رگرسیون چندگانه خطی نشان داد که شاخصهای تنوع گونه، تنوع کارکرد تک ویژگی و تنوع کارکرد چند ویژگی به‌ترتیب ۶۷، ۵۵ و ۵۲ درصد از تغییرات کل کارکرد اکوسیستم را توجیه نمودند. از این‌رو، جنبههای مختلف تنوع زیستی دارای ارتباط معنیداری با کارکرد اکوسیستم در تولید زی‌توده روزمینی هستند و برای حفاظت پایدار از خدمات و کارکردهای اکوسیستم، حفاظت از تنوع زیستی اهمیت بالایی دارد. همچنین در این منطقه، ارتباط تنوع زیستی و زی‌توده روزمینی، در قالب فرضیه استفاده تکمیلی آشیان اکولوژیک قابل تفسیر است که بیان میدارد که افزایش تنوع گیاهی موجب استفاده از همه قسمتهای آشیانهای اکولوژیک شده و در نتیجه آن رقابت بین گیاهان برای کسب منابع کاهش و کارکرد اکوسیستم به حداکثر خواهد رسید.
