فاطمه مبرهن، حسن یگانه، حسین بارانی، اعظم رضایی،
دوره ۱۵، شماره ۳ - ( ۸-۱۴۰۰ )
چکیده
از مهم‌ترین مشکلات پیش‌روی توسعه گیاهان دارویی، بازاریابی محصولات آن است. به‌دلیل ویژگی خاص گیاهان مانند فسادپذیری، بازاریابی محصولات آن از حساسیت بالایی برخوردار است. گیاه دارویی گل گاوزبان با نام علمی Echium amuenum (F.M.) متعلق به خانواده Boraginaseae است. این گونه از لحاظ قیمتی با ارزش بوده و میتواند موجب درآمدزایی و ایجاد مشاغل جایگزین برای جوامع محلی شود. لذا در این پژوهش به بررسی حاشیههای بازاریابی با استفاده از پرسشنامه در سطح تولیدکننده، عمده‌فروشی و خرده‌فروشی و سپس به محاسبه حاشیه بازاریابی این شاخصها پرداخته شده است. همچنین سه شاخص کیفی شامل شاخص بازاریابی، بسته‌بندی و فروش نیز با استفاده از آزمونهای غیرپارامتریک در بین افراد جامعه آماری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد حاشیه خرده‌فروشی (۹۶۰۰۰ تومان) بیش از حاشیه عمده‌فروشی (۴۰/۲۸۶۱۵ تومان) است. همچنین سهم تولید کننده از قیمت نهایی بالا بوده (۴۶/۵۷ درصد)، در نتیجه تولید و پرورش این گیاه دارویی در منطقه مورد مطالعه کارا میباشد. نتایج ارزیابی شاخص بازاریابی نشان داد بین سه گویه کیفیت و کمیت گل گاوزبان در بازار و میزان شناخت از بازاریابی اختلاف آماری در سطح ۱ درصد وجود دارد. در بخش شاخص بسته‌بندی بین چهار گویه کیفیت بسته‌بندی، میزان دسترسی به ابزارهای بسته‌بندی، سهم بسته‌بندی در قیمت نهایی و تأثیر بسته‌بندی بر افزایش میل مردم اختلاف معنی‌داری در سطح ۱ درصد وجود داشته است. در بخش شاخص فروش نیز بین سه گویه شامل تفاوت قیمت گل گاوزبان در بازار با قیمت خریداری شده از تولید کننده، میزان ارتباط با بازار فروش و میزان تأثیرگذاری دلالان بر قیمت، اختلاف معنی داری در سطح ۱ درصد وجود دارد. در نتیجه میزان شناخت بالا از بازاریابی محصول و بسته‌بندی مناسب میتواند در قیمت نهایی گل گاو زبان نقش به‌سزایی داشته باشد.
