TY - JOUR JF - rangelandj JO - مرتع VL - 14 IS - 1 PY - 2020 Y1 - 2020/4/01 TI - Response of Artemisia fragrans species to different grazing intensities in mountainous rangelands of Ghardaneh-e-Ghoshchi, Urmia TT - تاثیرپذیری صفات‌‌گیاهی گونه Artemisia fragrans در شدت‌‌های مختلف چرای دام در مراتع کوهستانی گردنه‌‌قوشچی، ارومیه N2 - چرای دام به‌‌عنوان موثرترین عامل در تغییر صفات ‌‌گیاهی در مراتع است که می‌‌تواند عملکرد اکوسیستم را تحت تاثیر قرار دهد. با توجه به اینکه اطلاعات محدودی در خصوص اثر شدت‌‌های مختلف چرای دام بر ویژگی‌های ‌‌گیاهی Artemisia fragrans در درمنه‌‌زارهای‌‌ کوهستانی در دسترس می‌‌باشد؛ در این پژوهش، اثر شدت‌‌های مختلف چرا (سبک، متوسط و سنگین) بر صفات ‌‌گیاهی آن مورد بررسی قرار گرفت. بدین‌‌منظور، سه مکان‌‌ مرتعی با شدت‌های مختلف چرای دام، انتخاب و در هر یک از آنها، ضمن اندازه‌‌گیری پوشش‌‌ گیاهی در داخل 60 پلات یک مترمربعی مستقر در امتداد ترانسکت‌‌های 200 متری، تعداد 40 پایه گیاهی با اندازه‌‌های مختلف، انتخاب و صفات‌‌ گیاهی در آنها اندازه‌‌گیری شد. برای مقایسه میانگین صفات‌‌ گیاهی، از تجزیه و تحلیل واریانس یک‌طرفه و آزمون چنددامنه‌ای‌‌‌ دانکن استفاده شد. نتایج بیانگر تفاوت معنی‌‌دار بین زی‌توده ‌‌هوایی، قطر متوسط تاج، ارتفاع، سطح ‌‌تاج و حجم‌‌ گیاه در سه شدت چرایی است. از سویی دیگر، زی‌توده ‌‌زیرزمینی، قطر یقه و سطح ‌‌یقه گیاه در مکان‌‌های مختلف، با همدیگر اختلاف معنی‌‌دار نداشتند. بیشترین و کمترین میانگین زی‌توده‌‌ هوایی به ازای هر پایه، به‌‌ترتیب در مکان با شدت چرای سبک و سنگین برابر 9/17 و 4/12 گرم بود. همچنین بیشترین میانگین زی‌توده‌‌ زیرزمینی با 9/19 گرم به ازای هر پایه و کمترین مقدار با 5/16 گرم به ازای هر پایه به‌‌ترتیب متعلق به مکان‌‌های با شدت چرای سبک و سنگین بود. محاسبه درصد تغییرات صفات در هر یک از مکان‌‌های شدت چرای ‌‌متوسط و سنگین نسبت به مکان چرای‌‌ سبک، نشان داد که همه صفات با روند کاهشی روبرو شده‌‌اند و بیشترین درصد تغییرات‌ صفات، مربوط به مکان چرای ‌‌سنگین است. به‌‌طورکلی با افزایش شدت‌چرا، کاهش صفات قطر و سطح‌‌یقه، کمترین مقدار و برای صفات حجم ‌‌گیاه، قطر متوسط ‌‌تاج و سطح تاج‌‌ پوشش بیشترین مقدار بود. با مطالعه تاثیر شدت ‌‌چرا بر روی گیاهان، می‌‌توان به علایم هشدار‌‌دهنده‌‌ای که باعث تخریب اکوسیستم‌‌های ‌‌مرتعی می‌‌شوند، پی برد. SP - 95 EP - 105 AU - Motamedi, Javad AU - Moameri, Mehdi AU - Shydai Karkaj, Esmaeil AD - Rangeland Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran KW - Ecosystem degradation KW - Structural traits KW - Biomass traits KW - Ecosystem function KW - Plant characteristics. UR - http://rangelandsrm.ir/article-1-869-fa.html ER -