%0 Journal Article %A Grayloo, Nafiseh %A Tahmasbi, Aboalfazl %A Ghare mahmmodloo, Mojtaba %A Fakhire, Akbar %T Soil compaction effect on the longitudinal root growth of Ferula gummosa, Agropyron elongatum, Medicago minima, Atriplex canescens, and Atriplex lentiformis %J Journal of Rangeland %V 14 %N 4 %U http://rangelandsrm.ir/article-1-959-fa.html %R %D 2020 %K Rangeland plants, Soil compaction, Root lenght, Main root, Subsidiary root, %X فشردگی خاک باعث کاهش خلل و فرج خاک و درپی آن کوچک‌تر شدن قطر مجاری موئینه خاک می‌شود. این امر دسترسی گیاه به مواد معدنی و آب منفذی را محدود می‌سازد. از اینرو ارزیابی تراکم خاک به‌منظور بهبود روش‌های مدیریتی در مراتع و زمین‌های کشاورزی و همچنین کاهش مشکلات ناشی از تراکم در محیط زیست و تولید محصول ضروری است. در این پژوهش اثر تراکم خاک بر روی رشد ریشه پنج گونه‌ مرتعی Ferula gummosa، Agropyron elongatum، Medicago minima، Atriplex canescens و Atriplex lentiformis در مقیاس آزمایشگاهی بررسی شد. ابتدا با استفاده از ضربات چکش سه سطح تراکم (تخلخل 36، 47 و 56 درصد) در یک خاک لومی-رسی در مقیاس گلدانی تهیه شد. در مرحله بعد، از هر گونه مرتعی انتخاب شده سه عدد بذر در داخل هر گلدان با تکرار سه تایی کشت شد. پس از گذشت یک دوره 60 روزه، طول ریشه‌های فرعی و اصلی برای هر کدام از نمونه‌ها اندازه‌گیری‌شد. به منظور آنالیز آماری داده‌ها از آزمون تجزیه واریانس یک‌طرفه استفاده‌شد. نتایج این پژوهش نشان‌داد که بین میزان تراکم خاک و رشد ریشه‌های فرعی و اصلی تمامی گیاهان مرتعی مورد مطالعه یک رابطه خطی وجود دارد. به‌طوریکه با کاهش میزان تراکم، رشد ریشه‌های فرعی و اصلی افزایش یافته ‌است. مقایسه رشد ریشه‌های اصلی و فرعی گیاهان مورد مطالعه نشان‌داد که رشد ریشه اصلی گیاه A. canescens در تمامی شدت‌های تراکم بیشتر از سایر گیاهان بوده‌است. علاوه بر این A. canescens تنها گیاهی است رشد ریشه‌های فرعی آن در تخلخل‌های مختلف اختلاف معنی‌دار با هم ندارد. همچنین در دو گیاه M. minima و A. lentiformis بین رشد ریشه‌های اصلی آنها در تمامی شدت‌های تراکم خاک اختلاف معنی‌داری وجود ندارد. نتایج این پژوهش نشان داد که با کاهش میزان تراکم خاک، درصد فراوانی ریشه‌های فرعی افزایش یافته است. بیشترین درصد فراوانی اندازه‌گیری‌شده در تمامی گیاهان مربوط به ریشه‌های فرعی بین 1-0 سانتی‌متر در تخلخل 56 درصد می‌باشد. از این‌رو با افزایش میزان تخلخل و در پی آن افزایش خلل و فرج خاک، شرایط برای رشد طولی ریشه‌های گیاهان مرتعی فراهم‌تر می‌شود. اگرچه که نرخ تغییرات در ریشه‌های فرعی به مراتب بیشتر از ریشه اصلی می‌باشد. %> http://rangelandsrm.ir/article-1-959-fa.pdf %P 622-633 %& 622 %! %9 Research %L A-10-287-176 %+ Department of Range and Watershed Management, Faculty of Agricultre and natural resource, Gonbad Kavous University, Gonbad %G eng %@ 2008-0891 %[ 2020