RT - Journal Article T1 - Evaluating the efficiency of rangeland management system over the past half century JF - rangelandj YR - 2018 JO - rangelandj VO - 11 IS - 4 UR - http://rangelandsrm.ir/article-1-530-fa.html SP - 405 EP - 421 K1 - Rangeland management system K1 - Efficiency K1 - Rangeland K1 - Keys stakeholders K1 - Survey. AB - نقطه­ عطف ایجاد تغییرات چند بعدی در نظام مرتعداری ایران، قانون ملی شدن جنگل­ها و مراتع است. اقدامات و برنامه‌های متعددی در مراتع انجام شد. تاکنون اثرگذاری طرح­ها و برنامه­ها، وضعیت بهره­برداران و مراتع به صورت جامع و در گذر زمان ارزیابی نشده است. هدف از تحقیق حاضر ارزیابی اقتصادی، اکولوژیکی و سیاستی- نهادی نظام مرتعداری ایران در طی نیم قرن گذشته بود. ابزار تحقیق پرسشنامه و مصاحبه بود. روند تغییرات معیارهای انتخابی با استفاده از سه معیار اقتصادی (کاهش درآمد نسبی بهره­برداران)، بوم­شناختی (کاهش تولید مراتع) و سیاستی- نهادی (ناموفق بودن اقدامات و برنامه­های دولت) در طیف 9 گزینه­ای لیکرت ارزیابی شدند. انتخاب جوامع آماری از بین دست­اندرکاران کلیدی نظام مرتعداری مبتنی بر رویکرد شهرت و نمونه­گیری هدفمند صورت گرفت. جوامع پاسخگو معتقد هستند شاخص­های تولید مراتع و درآمد حاصل از بهره­برداری در انتهای فصل بهره­برداری در گذشته "بیشتر" با امتیاز متوسط 49/7 بوده است در حالیکه روند آن سال به سال با رتبه­ی متوسط 8/1 کاهش یافته است. همچنین نتایج نشان می­دهد نظام مرتعداری ایران در حال حاضر کارآمد نیست. به طوریکه از گذشته تاکنون سطح مراتع و تولیدات مرتعی کاهش و نارضایتی بهره‌برداران از حرفه­ مرتعداری افزایش یافته است. از طرفی اقدامات و برنامه‌هایی که از طرف سازمان­های مسئول انجام شده است در وضعیت عمومی مرتع و مرتعداران چندان مؤثر نبوده است. توصیه می­شود اقدامات مؤثرتری حداقل برای حفظ مراتع موجود و توانمندسازی جوامع درگیر مستقیم در مراتع توسط بخش خصوصی و دولتی انجام شود. LA eng UL http://rangelandsrm.ir/article-1-530-fa.html M3 ER -