دوره 16، شماره 3 - ( 8-1401 )                   جلد 16 شماره 3 صفحات 509-497 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز
چکیده:   (960 مشاهده)
سابقه و هدف: تعیین میزان دقیق تولید علوفه می­تواند به مدیران مراتع و متخصصان مربوطه در راستای تعیین دقیق­تر تعداد دام مجاز کمک شایانی نماید. در صورت استقرار مناسب قطعات نمونه، استفاده از داده­های سنجش از دور می­تواند به برآورد دقیق­تر تولید علوفه با توجه به گستردگی سطوح مراتع، هزینه­بر بودن، صرف زمان زیاد و همچنین دیگر مشکلات موجود در برداشت داده­های زمینی، کمک کند. هدف از این تحقیق بررسی امکان تهیه نقشه تولید علوفه و تعیین بهترین شاخص سنجش از دور با استفاده از داده­های میدانی و شاخص­های پوشش گیاهی NDVI، SAVI، MSAVI2، DVI و GCI حاصل از تصاویر ماهواره­ای سنتیل 2 است.
مواد و روشها: با استفاده از شبکه نمونه­برداری تعداد 58 قطعه نمونه یک مترمربعی در منطقه مورد مطالعه برداشت گردید و از روش قطع و توزین برای اندازه­گیری تولید علوفه استفاده شد. سپس با استفاده از نرم افزار SNAP شاخص­های پوشش گیاهی NDVI، SAVI، MSAVI2، DVI و GCI ایجاد شدند. با استفاده از نرم­افزار ArcGIS 10.4 و موقعیت مکانی قطعات نمونه برداشت شده، ارزش­های شاخص­های فوق استخراج شدند و با استفاده از آزمون کولموگرف اسمیرنف نرمال بودن داده­ها مورد بررسی قرار گرفت. سپس روابط آنها با استفاده از رگرسیون در نرم افزار SPSS 16 مورد تحلیل قرار گرفت. همچنین از رگرسیون خطی چندگانه نیز برای بررسی رابطه بین شاخص­های گیاهی و تولید علوفه استفاده شد. برای ایجاد مدل از 70 درصد داده­ها و برای آزمون مدل از 30 درصد آنها استفاده شد. از شاخص­های ضریب تبیین (R2) و جذر میانگین مربعات خطا (Root mean square error= RMSE) برای انتخاب بهترین مدل و شاخص استفاده شد. در نهایت با استفاده از مدل انتخاب شده و به کمک ArcGIS 10.4، نقشه میزان تولید علوفه بر حسب کیلوگرم در هکتار تهیه شد و با بهره­گیری از آزمون تی مستقل، نقشه نهایی تولید علوفه با مقدار تولید در 58 پلات­های اندازه­گیری شده مورد ارزیابی قرار گرفت.
نتایج: نتایج مربوط به بررسی رابطه بین تولید علوفه و شاخص­های گیاهی با رگرسیون خطی تک متغیره نشان داد که همه شاخص­های مورد استفاده رابطه معنی­داری با تولید برقرار کردند. مدل رگرسیون خطی تک متغیره با شاخص MSAVI2، بیشترین ضریب تبیین و کمترین خطا(Y= 649.3-8523.7×MSAVI2; R2 =0.68 and RMSE= 16)  را به خود اختصاص داد. همچنین نتایج نشان داد که میزان دقت شاخص DVI (R2 =0.66; RMSE =19) نسبت به شاخصNDVI (R2 =0.58; RMSE =22)  در برآورد تولید علوفه در منطقه مورد مطالعه بیشتر است. نتایج رگرسیون خطی چندگانه نشان داد که با در نظر گرفتن مفروضات رگرسیون، فقط دو شاخص GCI و MSAVI2 می­تواند وارد مدل شود و میزان ضریب تبیین و جذر میانگین مربعات خطا بین شاخص­های ورودی و میزان تولید علوفه در قطعات نمونه برابر با مدل رگرسیون خطی تک متغیره با شاخص MSAVI2 بود. نتایج آزمون تی نشان داد که بین نقاط مشاهداتی (تولید علوفه در 58 پلات) و نقاط برآوردی (تولید تخیمنی متناظر 58 پلات) در مدل رگرسیون خطی تک متغیره با شاخص MSAVI2، تفاوت معنی­دار در سطح 05/0 درصد وجود ندارد. در نقشه نهایی حداقل، متوسط و حداکثر تولید علوفه برابر با 10، 220 و 475 کیلوگرم در هکتار به­دست آمد.
نتیجه­گیری: باتوجه به اینکه میزان دقت و ضریب تبیین مدل رگرسیون چندگانه و رگرسیون خطی تک متغیره برابر بود و همچنین نتایج آزمون تی استیودنت نشان داد که بین داده های مشاهداتی و مدل ایجاد شده با استفاده از شاخص MSAVI2 تفاوت معنی­دار وجود نداشت، پیشنهاد می­شود برای برآورد تولید در مراتع نیمه­خشک گرم از این شاخص استفاده شود.
 
متن کامل [PDF 369 kb]   (1117 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1400/7/2 | پذیرش: 1400/10/8 | انتشار: 1401/8/10

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.