دوره 16، شماره 2 - ( 5-1401 )                   جلد 16 شماره 2 صفحات 412-396 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Rahimi I, Asadi E, Tahmasbi P, Monfared A, Abbasi Soorki A. Investigating Pollination of Astragalus spp. Species in Karsanak rangelands, Chaharmahal and Bakhtiari Province. مرتع 2022; 16 (2) :396-412
URL: http://rangelandsrm.ir/article-1-1120-fa.html
رحیمی ایرج، اسدی اسماعیل، طهماسبی پژمان، منفرد علیرضا، عباسی سورکی علی. بررسی گرده افشانی گونه های گون (Astragalus spp.) در مراتع کرسنک، چهارمحال و بختیاری. مرتع. 1401; 16 (2) :396-412

URL: http://rangelandsrm.ir/article-1-1120-fa.html


گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد
چکیده:   (1317 مشاهده)
سابقه و هدف: گرده­افشانی تعاملی با یک تاریخ تکاملی طولانی است که نقش مهمی بر موفقیت باروری گیاهان دارد. بدون گرده­افشان­ها، بسیاری از گیاهان نمی­توانند تولید­مثل داشته باشند. گونه­های گون بزرگ­ترین جنس از گیاهان گل­دار جهان و شامل 18 درصد کل فلور کشور هستند که اطلاعات کمی در مورد بیولوژی تولید­مثلی این گون­ها وجود دارد، این در حالی است که بسیاری از جنس­های این گونه­ها در مناطق جغرافیایی مختلف، نادر هستند و گرده­افشان­های خاص خود را دارند. هدف از این تحقیق بررسی گرده­افشانی برخی از گونه­های گون نادر و فراوان به منظور ارزیابی عوامل موثر بر روی نادر بودن گون­ها است.
مواد و روش­‌ها: در این مطالعه گرده­افشانی 6 گونه گون علفی شامل سه فرم رویشی علفی نادر (As. caraganae، As. heterophyllus و As. holopsilus) و سه فرم رویشی علفی فراوان (As. angustiflorus، As. curvirostris و As. effusus) و 6 گونه گون بوته­ای شامل سه فرم رویشی بوته­ای نادر (As. cephalanthus، As. camphylanthus و As. cemerinus) و سه فرم رویشی بوته­ای فراوان (As. verus، As. susianus و As. rhodosemius) بر اساس مقایسه ویژگی­های فنولوژیکی گیاه شامل حداکثر ارتفاع گیاه، زمان گلدهی، تعداد کل گل­های تولیدی، طول عمر گل و مجموعه بذر تولیدی بین گونه­های گون نادر و فراوان مورد بررسی قرار گرفت. برای هر گونه مورد مطالعه تعداد بیست پایه برای نمونه­برداری انتخاب شد و به مدت 15 دقیقه برای هر کدام تعداد دفعات بازدید حشرات گرده­افشان ثبت شد. جهت تعیین ارتباط بین عمل گرده­افشان­ها با نادر و فراوان بودن گونه­های گون، مجموعه بذر تولیدی گونه­ها مورد مقایسه قرار گرفتند و در پایان میانگین کل داده‌ها با روش تجزیه واریانس یک­طرفه در قالب طرح کاملا تصادفی مورد آزمون مقایسه میانگین قرار گرفتند.
نتایج: نمونه­برداری از گونه­های گون نادر و فراوان در مجموع منجر به شناسایی 9 گونه زنبور گرده­افشان (Apis melifera، Megachili sp، Osmia sp، Eucera sp، Andrena sp، Anthophora sp، Xylocopa sp، Bombus zonatus و Bombus armeniacus) از سه خانواده (Apidae، Megachilidae و Andrenidae) شد. در مورد گونه­های گون علفی نتایج بدست آمده نشان داد بیشترین تعداد گل و بیشترین تعداد گرده­افشان (گونه As. effusus)، حداکثر ارتفاع گیاه (گونه As. angustiflorus)، بیشترین توده بذر (گونه­های As. angustiflorus و As. effusus) و کمترین ارتفاع گیاه و نیز کمترین تعداد گل (گونه As. curvirostris) مربوط به گونه­های گون فراوان بود. گونه­های گون علفی (نادر و فراوان) از نظر فصل گلدهی تفاوتی با هم نداشتند ولی طول عمر گل در گونه­های گون نادر (گونه As. heterophyllus) بیشتر بود. نتایج نتایج بدست آمده از گونه­های گون بوته­ای نشان داد بیشترین تعداد گل و بیشترین تعداد گرده­افشان (گونه As. rhodosemius)، حداکثر ارتفاع گیاه (گونه As. susianus) و بیشترین توده بذر (گونه As. Verus) مربوط به گونه­های گون فراوان بود. و کمترین تعداد گل، گرده­افشان و ارتفاع گیاه (گونه As. cemerinus) مربوط به گونه­های گون نادر بود. از نظر فصل گلدهی گونه­های نادر (فصل بهار) و فراوان (فصل تابستان) متفاوت بودند و طول عمر گل در گونه­های گون نادر (گونه­های As. Camphylanthus و As. Cephalanthus) بیشتر بود.
نتیجه‌­گیری: نتایج نشان داد که در گونه­های همجنس و با فرم رویشی مشابه، هر اندازه تعداد گل­ها زیادتر باشند و این گونه­ها ارتفاع بزرگ­تری داشته باشند باعث جذب گرده­افشان­های بیشتری می­شوند که در نهایت منجر به توده بذر تولیدی بیشتر در گونه مورد نظر می­گردد. علاوه­بر آن، این احتمال وجود دارد که گونه­های همجنس برای کاهش رقابت در جذب گونه­های گرده­افشان، زمان گلدهی خود را تغییر داده­اند و هر میزان فاصله این تفاوت زمانی نسبت به زمان گلدهی اکثریت گونه­ها بیشتر باشد موفقیت گونه مورد نظر نیز بیشتر می­باشد.
 
متن کامل [PDF 4184 kb]   (1253 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1400/11/4 | پذیرش: 1400/12/10 | انتشار: 1401/5/10

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مرتع می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 All Rights Reserved | Rangeland

Designed & Developed by : Yektaweb