مــــرتــــع

تغییرپذیری خواص فیزیکی و شیمیایی خاک بر اثر شدت­های مختلف چرای دام می­تواند در مدیریت و حفظ خاک و پوشش گیاهی مراتع مورد توجه قرار گیرد. این پژوهش با هدف بررسی اثرپذیری عوامل فیزیکی و شیمیایی خاک از شدت­های مختلف چرای دام در سه روستا معرف با شدت­های مختلف چرای دام انجام شد. در هر منطقه، نمونه­برداری از خاک درون پلات­های یک مترمربعی که به‌صورت تصادفی - سیستماتیک در طول ترانسکت­های 600 متری مستقر شدند، انجام شد. به‌منظور اندازه­گیری خواص فیزیکی و شیمیایی خاک، در هر منطقه 6 نمونه خاک مرکب و 18 نمونه­ خاک دست نخورده با استفاده از استوانه فلزی از عمق 15-0 و 30-15 سانتی­متری شامل سه نمونه خاک مرکب در هر عمق تهیه گردید. نتایج نشان داد که از بین خصوصیات خاک مورد بررسی، خواص فیزیکی خاک (درصد رطوبت، تخلخل، وزن مخصوص ظاهری، بافت، میانگین قطر وزنی خاکدانه­­ها) بیشتر تحت تأثیر چرا قرار گرفتند. با افزایش شدت چرا، میانگین قطر وزنی خاکدانه­ها، درصد رطوبت، تخلخل، وزن مخصوص ظاهری، درصد ماده آلی، نیتروژن، فسفر، پتاسیم، اسیدیته و هدایت الکتریکی تحت تأثیر قرار گرفته و با تداوم چرای شدید، توزیع مناسب اندازه ذرات در خاک کاهش یافت. با توجه به نتایج این تحقیق می‌توان چنین نتیجه­گیری کرد که افزایش شدت چرای دام در مناطق معرف منجر به تخریب ساختمان خاک و باعث به­هم­خوردگی در ویژگی‌های فیزیکی آن گردید. برای مدیریت زیست‌بوم‌های مرتعی در این مناطق نیاز به اقدامات عملی در جهت کنترل شدت چرا می­باشد.