در این تحقیق اثر جهات جغرافیایی و شدت چرای دام بر مؤلفههای کمّی تخصیص منابع در رویش گونه Festuca ovina L. در دامنههای شمالی و جنوبی شرقی سبلان بررسی شد. تولید کل مرتع در سه سطح چرایی سبک، متوسط و سنگین بر مبنای سه وضعیت خوب، متوسط و فقیر و سهم گونه با استفاده از 10 پلات یک مترمربعی (30 پلات در هر دامنه و 60 پلات در دو دامنه) تعیین شد. سپس در دو جهت جغرافیایی در شدتهای چرایی سبک، متوسط و سنگین سه ترانسکت50 متری به طور تصادفی مستقر و روی هر یک ده پایه از گونه، انتخاب و نمونهگیری اندامهای هوایی و زیرزمینی در زمان گلدهی انجام و پس از خشک شدن در هوای آزاد توزین شد. صفات کمّی مانند وزن ماده خشک اندامهای هوایی و زیرزمینی، طول ریشه، ارتفاع گونه و طول گلآذین تحت شدتهای چرایی در دو دامنه اندازهگیری و با استفاده از تجزیه واریانس دو طرفه، بررسی اثر دامنه و شدتهای چرایی مقایسه شد. نتایج نشان داد جهات جغرافیایی و شدتهای چرایی بر روی میانگین ماده خشک اندامهای گونه تأثیر معنیداری دارد (01/0p<). نتایج مقایسه میانگین ماده خشک صفات تحت شدتهای چرایی در جهات شمالی و جنوبشرقی با استفاده از آزمون توکی تفاوت معنیدار را در شدتهای چرایی نشان داد (01/0p<). در بررسی میانگین صفات مورد مطالعه تحت شدتهای مختلف چرایی یکسان در دامنه شمالی و جنوب شرقی با استفاده از آزمون t نشان داد، میانگین صفات کمّی در دامنه جنوب شرقی مقدار بیشتری را نسبت به دامنه شمالی دارا میباشند و در مکانهای با چرای سنگین تفاوت معنیدار میباشد (01/0p<). نتایج این تحقیق پاسخهای فیزیولوژیکی و مورفوژنی گیاه مورد مطالعه را نسبت به شدت چرای دام و خصوصیات محیطی مانند نور خورشید و جهات جغرافیایی نشان داد که در واقع از مبانی پایه در تولید و مدیریت گیاهان علوفهای است و این نتایج میتواند با شناخت نیازهای اکولوژیکی گونه در مدیریت مراتع سبلان مورد استفاده قرار گیرد.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |