۲ نتیجه برای آنتی اکسیدان
زهرا باقری، محمدرحیم فروزه، معصومه مازندرانی، هدی شهیری طبرستانی، صادق آتشی،
دوره ۱۵، شماره ۱ - ( ۲-۱۴۰۰ )
چکیده
استفاده از گیاهان دارویی مراتع و مواد فعال آنها به جهت اثرات درمانگری و صنعتی آنها بسیار با اهمیت میباشد. در این مطالعه به منظور بررسی اثر تیمار‌های ارتفاع، اندام، حلال و روش استخراج بر برخی از ویژگیهای فیتوشیمیایی عصاره گل ماهور تماشایی (Verbascum speciosum schard.) در مراتع چهارباغ استان گلستان، نمونه‌های گل و برگ این گونه از طبقات ارتفاعی ۲۱۰۰ – ۲۳۰۰ – ۲۵۰۰ – ۲۷۰۰ متری در سه تکرار جمع آوری گردید و با حلالهای اتانول و متانول و با دو روش عصاره‌گیری شامل خیساندن و استفاده از ریزموج فراصوت عصاره‌گیری شدند. بنابر نتایج بیشترین میزان فنل کل (۴۶/۱۱۹ میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) در اندام گل، ارتفاع ۲۱۰۰ متر، حلال اتانول و روش عصاره‌گیری با ریزموج - فراصوت، بیشترین میزان فلاونویید کل (۰۷/۳۱ میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) در اندام برگ، ارتفاع ۲۱۰۰ متر، حلال متانول و روش عصاره‌گیری با ریزموج - فراصوت و بیشترین میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی (۴۹/۸۱ درصد) در اندام گل، ارتفاع ۲۱۰۰ متری، حلال اتانول و عصاره‌گیری به روش خیساندن مشاهده شد. همچنین تجزیه واریانس میزان IC۵۰ نمونه‌ها نشان داد که قدرت مهارکنندگی رادیکال‌های آزاد DPPH به تنهایی یا اثر متقابل، در P<۰,۰۱)) تفاوت معنی‌داری داشت. نتایج مقایسه میانگین سه عامل ارتفاع، اندام و حلال بر میزان IC۵۰ نمونه‌ها نشان داد که گونه گیاهی مورد مطالعه در ارتفاع ۲۵۰۰ متری، در اندام گل و با نوع حلال متانول بیشترین میزان IC۵۰ و به تبع آن کمترین میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی را دارا است. با توجه به پراکنش گل ماهور در مناطق کوهستانی، به نظر می‌رسد گرادیان ارتفاعی، نحوه استخراج و نوع اندام گیاهی تاثیر قابل توجهی در متابولیتهای ثانویه مورد بررسی و خواص آنتی‌اکسیدانی این گیاه دارد؛ لذا به منظور تولید، بهره‌برداری، فراوری و استفاده از مواد موثره گیاه speciosum Verbascum در ترکیبات دارویی توجه به موارد مذکور توصیه میگردد.
زهرا باقری، محمد رحیم فروزه، معصومه مازندرانی، هدی شهیری، صادق آتشی،
دوره ۱۶، شماره ۱ - ( ۱-۱۴۰۱ )
چکیده
سابقه و هدف: شناخت گیاهان دارویی بومی کشور و یا گیاهانی که با شرایط اقلیمی ایران سازگار شده‌اند، جهت بررسی امکان تولید و فرآوری آنها در سطوح وسیع، جزء اولین گامهایی است که میتواند برای استفاده مطلوب از این گیاهان برداشته شود. لذا در این بررسی، گیاه دارویی گل ماهور اروپایی (Verbascum thapsus) مورد بررسی قرار گرفت.
مواد و روش: هدف از پژوهش حاضر مطالعه تغییرات اکولوژیکی، موفولوژیکی و فیتوشیمیایی گل ماهور اروپایی در چهار دامنه ارتفاعی ۱۳۰۰-۱۷۰۰-۲۱۰۰-۲۵۰۰ با شیب و جهت یکسان میباشد. بدین منظور، پس از جمع آوری برگ (سه تکرار از هر بوته) گل ماهور و خشک نمودن در محیط آزمایشگاه، عصاره گیاه مورد مطالعه، با استفاده از روش خیساندن استخراج شده و اندازه‌گیری ویژگیهای فیتوشیمیایی مانند فنل کل، فلاونویید کل، موسیلاژ، ساپونین و فعالیت آنتی‌اکسیدانی براساس روش‌های استاندارد شیمیایی مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. همچنین تغییرات تراکم، تاج پوشش، تولید هر پایه گیاه برحسب گرم در مترمربع، زادآوری (اندازه گیری تعداد نهالهای جوان در واحد سطح)، قطر یقه و طول و عرض برگ گونه‌ها در ارتفاعات مختلف نیز ارزیابی گردید.
نتایج: نتایج نشان داد که ارتفاع از سطح دریا بر میزان ترکیبات فنلی، فلاونوییدی، موسیلاژ و فعالیت آنتی‌اکسیدانی اثرات معنی‌داری (P<۰,۰۱) دارد، به طوریکه بیشترین میزان فنل کل (۲۸/۱۱۶ میلی‌گرم معادل گالیک اسید بر گرم وزن خشک) و فلاونویید کل (۲۴/۱۳ میلی‌گرم معادل کوئرستین بر گرم وزن خشک) در ارتفاع ۲۵۰۰ متری، فعالیت آنتی‌اکسیدانی به روش DPPH (۳۱/۴۵ درصد) در ارتفاع ۲۱۰۰ متری، فعالیت آنتی‌اکسیدانی به روش IC۵۰ (۴۷/۸۲ میلی‌گرم بر میلی لیتر) در ارتفاع ۲۵۰۰ متری و بالاترین درصد موسیلاژ در ارتفاع ۱۷۰۰ متری مشاهده شد اما بر میزان ساپونین گل ماهور اروپایی (P>۰,۰۵) اثر معنی‌داری نشان نداد. در رابطه با ویژگیهای اکولوژیکی نیز، در همه‌ی صفات اکولوژیکی اندازه‌گیری شده به جز طول و عرض برگ گل ماهور در ارتفاعات مورد مطالعه (P<۰,۰۵)تفاوت معنی‌داری وجود دارد. بطوریکه براساس این نتایج بالاترین میزان تراکم با مقدار ۶۳/۰ پایه در متر مربع در ارتفاع ۲۵۰۰ متری، بالاترین درصد پوشش با مقدار ۸۳/۹ درصد در ارتفاع ۱۳۰۰ متری مشاهده شد.
نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق گویای آن است که عامل ارتفاع از سطح دریا بر برخی از خصوصیات مورفولوژی و فیزیولوژی این گیاه موثر بوده و در صورتیکه هدف برداشت درصد بالاتری از ترکیبات فنلی، فلاونوئیدی و آنتی‌اکسیدانی گیاه باشد، جمع آوری این گیاه از ارتفاع ۱۷۰۰ متر به بالا توصیه می شود.
