دکتر احمد صادقی پور، دکتر محمد جعفری، دکتر نادیا کمالی، دکتر احمد حیدری، دکتر حسن مداح عارفی،
دوره ۸، شماره ۳ - ( ۹-۱۳۹۳ )
چکیده
هدف از این تحقیق بررسی تاثیر کاربریهای مختلف اراضی بر توزیع کربن آلی در اجزاء اندازه‌ای خاک می‌باشد. بدین منظور تیمارهای کشت آتریپلکس ۱۸ ساله با شدتهای چرایی متوسط، شدید و بصورت قرق، همچنین آتریپلکس ۳ ساله قرق، اراضی کشت جو آبی و تیمار شاهد (اراضی طبیعی بدون کشت بوته) در قطعه چهار شهریار انتخاب شدند. نمونه برداری خاک به روش تصادفی سیستماتیک در سه تکرار برای هر تیمار و از عمقهای ۱۰-۰، ۳۰-۱۰ و ۱۰۰-۳۰ سانتی‌متری انجام شد. تفکیک اجزاء اندازه‌ای خاک با استفاده از الکهای ۱۸، ۳۵، ۶۰ و۲۷۰ مش صورت گرفت و خاکهای هر عمق به ۵ کلاس اندازه‌ای تقسیم شدند و درصد کربن موجود در هر یک از اجزاء اندازه‌ای اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که محتوای کربن آلی خاک با کاهش اندازه ذرات در همه تیمارها افزایش یافت و در تمامی اعماق خاک بیشترین مقدار کربن آلی به ترتیب در اجزاء اندازه‌ای F۵ و F۴ وجود دارد بطوری که درصد کربن در اجزاء اندازه‌ای µ ۲۵۰> بیشتر از میانگین درصد کربن کل خاک و در اجزاء اندازه‌ای µ ۲۵۰< کمتر از آن است. تیمارهای مورد بررسی علی رغم اینکه از نظر درصد کل کربن با یکدیگر اختلاف دارند ولی بطور کلی از لحاظ نسبت کربن اجزاء اندازه‌ای به کل کربن خاک اختلاف زیادی در اجزاء اندازه‌ای گوناگون وجود ندارد. فقط تمامی تیمارها باعث کاهش این نسبت در اجزاء اندازه‌ای درشت ۲- ۱ میلی‌متر نسبت به شاهد و افزایش آن در اجزاء اندازه‌ای µ ۲۵۰> در اراضی جو آبی و آتریپلکس ۱۸ ساله با چرای شدید شده‌اند که نشان دهنده تمایل کربن به تجمع در اجزاء اندازه ای ریز خاک است و کلا هر گونه مدیریت اراضی که باعث افزایش تجمع کربن در اجزاء اندازه‌ای ریز خاک شود می‌تواند گامی در جهت ترسیب پایدار کربن خاک باشد.
