مــــرتــــع

این تحقیق اثر همزمان تغییرات فصلی و  شرایط متفاوت خاکی در منطقه بافق در استان یزد را بر مقدار پرولین، قندهای محلول و محتوای یونی در گیاه رمس مورد بررسی قرار می­دهد. گیاه رمس در منطقه بافق به­طور همزمان در سه رویشگاه و در شرایط خاکی متفاوت رویش دارد. اولین رویشگاه (هاماد) دارای خاک خیلی شور و سخت­لایه­های گچی-نمکی است. دومین رویشگاه (پلایا) دارای خاک خیلی شور و سفره آب زیرزمینی بالا است. در رویشگاه سوم (شنی) گیاه رمس به همراه گونه­های شن دوست بر روی تپه­های ماسه­ای رویش دارد. نمونه­برداری با پنج تکرار و در چهار فصل انجام شد. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار پرولین به­اندازه mg/gwt ۵/۲ در فصل پاییز و در رویشگاه شنی و کمترین آن به­مقدار mg/gwt ۱ در فصل زمستان و در رویشگاه هامادا به­دست آمد. حداکثر میزان تجمع قندهای محلول به مقدار mg/gdw۵/۲ در فصل تابستان در دو رویشگاه شنی و پلایا و کمترین آن به­مقدارmg/gdw  ۸۷/۰ در رویشگاه شنی در فصل زمستان مشاهده شد. بیشترین میزان تجمع یون سدیم در فصل تابستان در رویشگاه هامادا به مقدارMeq/L  ۴۲ و کمترین آن در فصل زمستان در رویشگاه شنی به­مقدار   Meq/L۶۴/۰ مشاهده شد. بیشترین مقدار پتاسیم در فصل تابستان به­مقدارMeq/L ۳۱ در دو رویشگاه هامادا و شنی و کمترین آن به مقدارMeq/L ۶/۰ در فصل زمستان در هر سه رویشگاه به­دست آمد. بیشترین مقدار نیتروژن به‌مقدار ۶/۲ درصد در رویشگاه هامادا و کمترین آن به­مقدار ۱/۱ درصد در فصل زمستان در رویشگاه هامادا دیده شد. تفاوت معنی­داری بین سه رویشگاه در مقدار نیتروژن در دو فصل تابستان و پاییز دیده نشد. بنابراین نتیجه­گیری شد که مهم‌ترین پاسخ فیزیولوژیکی گیاه رمس در شرایط محیطی افزایش جذب سدیم و پتاسیم جهت تنظیم پتانسیل اسمزی در گیاه است. همچنین نتیجه­گیری شد که پاسخ­ فیزیولوزیکی گیاه رمس به تنشهای محیطی به زمان رویش، نوع تنش و عکس­العمل متقابل آن‌ها بستگی دارد.  

طبیعت‌گردی سفری طبیعت‌محور با رویکرد حفاظت از محیط‌زیست در جهت لذت بردن از طبیعت و یکی از استفاده‌های جانبی مراتع نیز می‌باشد. از نتایج جانبی این کاربری، آشنایی با فرهنگ مردم محلی و بهره‌برداران بومی همچنین کمک به این جامعه در جهت افزایش درآمد و فرصت‌های شغلی آن، بدون کمترین آثار مخرب بر محیط طبیعی است. لذا هدف از این مطالعه بررسی شایستگی مراتع شرق استان گلستان به‌منظور طبیعت‌گردی با استفاده از روش فائو (FAO) و روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) می‌باشد. بدین منظور با استفاده از روش فائو و در نظر گرفتن عوامل موثر و محدودکننده اکولوژیکی و محیطی، روی هم‌گذاری نقشه‌ها در محیط GIS انجام گرفت و قابلیت‌های منطقه جهت کاربری طبیعت‌گردی مشخص شد. همچنین با استفاده از روش تحلیل سلسله ‌مراتبی مناسب‌ترین معیارها و گزینه‌های توسعه طبیعت‌گردی با استفاده از نظرات کارشناسان بومی و محلی منطقه تعیین گردید. وزن‌دهی به معیارها با توجه به نوع کاربری در محیط نرم‌افزار Expert choice انجام گرفت. نتایج بررسی شایستگی طبیعت‌گردی منطقه بر اساس روش فائو نشان داد که ۰۹/۰ درصد در طبقه شایستگی زیاد، ۰۳/۱ درصد در طبقه با شایستگی متوسط و ۸۸/۹۸ درصد در طبقه غیرشایسته قرار گرفته است. بر این اساس از بین عامل‌های محیطی و اکولوژیکی فاکتور ارتفاع و از بین پارامترهای زیر ساختار فاکتور دسترسی به مراکز خدماتی-رفاهی از عوامل افزایش‌دهنده شایستگی و فاکتورهای پوشش گیاهی، آب و هوا و دسترسی به منابع آب از عوامل محدودکننده منطقه    جهت طبیعت‌گردی بودند. نتایج مطالعات بر اساس مدل AHP نیز نشان داد که از بین معیارهای تعیین شده، جاذبه طبیعی و فرهنگی، فاصله تا منابع آب و فاصله تا مراکز خدماتی-رفاهی بیشترین وزن و عامل محیطی خاک کمترین وزن را به خود اختصاص دادند.