TY - JOUR T1 - The impact of fluctuations in temperature and rainfall on aboveground net production of rangeland plants of Sabalan TT - تأثیر نوسانات دما و بارندگی بر تولید گیاهان مرتعی در مراتع سبلان JF - rangelandj JO - rangelandj VL - 15 IS - 4 UR - http://rangelandsrm.ir/article-1-843-fa.html Y1 - 2021 SP - 573 EP - 588 KW - Production KW - Climatic factors KW - Life form KW - Multivariate regression KW - Grazing management KW - mountain rangeland KW - sabalan KW - Ardabil province. N2 - تولید اولیه و سهم تولید هر یک از فرم­های رویشی از مشخصه‌های کلیدی اکوسیستم‌های مرتعی می­باشد. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر تغییرات بارندگی و دما بر مقدار تولید کل و فرم­های رویشی گندمیان­، علفی‌ها­ و بوته­ای­ها در مراتع سبلان انجام شد. تولید اولیه سطح زمین سالیانه مطابق با رشد حداکثری فنولوژیکی (در مرحله گلدهی کامل)، گونه­های مختلف گیاهی (خوشخوراک و غیرخوشخوراک) با استفاده از روش قطع و توزین در سطح 6 تیپ گیاهی 24 منطقه معرف (جمعاً 216 پلات) اندازه‌گیری شد. طبقات بارندگی و متغیرهای دمایی با استفاده از داده‌های ایستگاه‌های هواشناسی و گرادیان­های مربوطه تعیین شد. سپس با توجه به موقعیت هر یک از پلات‌های نمونه­برداری شده متغیّرهای اقلیمی ذکر شده برای هر پلات استخراج شد. ارتباط بین فرم‌های رویشی و تولید کل با متغیرهای بارندگی و دما با استفاده از روش رگرسیون چندگانه خطی به روش توأم (Enter) در نرم­افزار SPSSVER.16 تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد تولید فرم‌های رویشی گندمیان‌ (01/0P<)، علفی‌ها‌ (01/0P<) و بوته‌ای‌ها (01/0P<) رابطه معنی‌داری با عوامل اقلیمی دارند، اما بین تولید کل با عوامل اقلیمی انتخاب شده رابطه معنی‌داری مشاهده نشد. تولید گندمیان‌ بیشتر از دو فرم رویشی دیگر تحت تأثیر عوامل اقلیمی قرار دارند، بیشترین مقدار تولید (2/914 کیلوگرم در هکتار) در طبقه بارندگی 600 تا 700 میلی‌متر و 3/769 کیلوگرم در هکتار در طبقه دمایی 6 تا 9 درجه سانتی‌گراد مشاهده شد. علفی‌ها‌ نیز بیشتر از بوته‌ای‌ها تحت تأثیر عوامل اقلیمی انتخاب‌شده قرار دارند. نتایج این تحقیق می‌تواند در تعادل بین عرضه و تقاضای علوفه، زیست توده، سلامت اکوسیستم، تعادل بوم‌شناختی و تثبیت کربن مورد استفاده قرار گیرد. M3 ER -