TY - JOUR T1 - Carbon storage in biomass of dominant rangeland species under the influence of spate irrigation in Kowsar Station, Fars province TT - برآورد تغییرات میزان کربن ذخیره‌شده در بیوماس گونه‌های مرتعی غالب تحت تأثیر پخش سیلاب در ایستگاه کوثر، استان فارس JF - rangelandj JO - rangelandj VL - 14 IS - 4 UR - http://rangelandsrm.ir/article-1-960-fa.html Y1 - 2020 SP - 634 EP - 642 KW - Biomass KW - Carbon stock KW - Fars KW - Flood spreading KW - Pasture N2 - این پژوهش با هدف ارزیابی تأثیر 35 سال پخش­سیلاب بر زی­توده کل و ذخیره کربن گونه­های غالب گیاهان مرتعی در ایستگاه کوثر واقع در دشت گربایگان ­فسا انجام شد. نمونه­برداری از گونه­های گل آفتابی (Heliantemum lippii)، سیاه گینه (Dendrostellera lessertii) و درمنه دشتی (Artemisia sieberi) در عرصه‌هایی که از طریق پخش‌سیلاب آبیاری می­شود و مرتع بدون پخش­سیلاب (شاهد)، در پاییز 1397 انجام ‌شد. زی­توده و میزان کربن­آلی نمونه­های گیاهی اندازه­گیری شد و مقدار ذخیره کربن به‌وسیله‌ هر گونه، محاسبه شد. داده­های حاصل در قالب طرح آماری بلوک­های کامل تصادفی تجزیه و تحلیل آماری شده و میانگین­ها با آزمون دانکن در سطح پنج درصد مقایسه شد. نتایج تحلیل واریانس داده­ها نشان داد که اثر پخش‌سیلاب، گونه­ گیاهی و اثر­متقابل آن­ها بر زی­توده و ذخیره کربن به‌وسیله‌ گیاه در سطح یک درصد معنی­دار است. نتایج مقایسه­ میانگین­ها نشان داد که واکنش گونه­ گل آفتابی نسبت به پخش­سیلاب، بسیار زیاد بوده و عملیات پخش­سیلاب باعث شده است میزان زی­توده کل این گونه به‌ترتیب از 63/671 کیلوگرم در هکتار در عرصه بدون پخش­سیلاب به 94/2013 کیلوگرم در هکتار و میزان ذخیره کربن آن از 90/381 کیلوگرم در هکتار به 20/1106 کیلوگرم در هکتار یعنی به‌ترتیب به میزان 00/2 و 90/1 برابر افزایش یابد. در صورتی که میزان افزایش زی­توده و ذخیره کربن در گونه‌ سیاه گینه در اثر پخش سیلاب در مقایسه با شاهد، به‌ترتیب، معادل 00/40 و 64/38 درصد بود. گونه­ درمنه دشتی، واکنش منفی اندکی نسبت به پخش­سیلاب نشان داد، به‌طوری‌که مقدار زی­توده و ذخیره­کربن به‌وسیله‌ این گیاه به‌ترتیب از 25/1005 و 10/547 کیلوگرم در هکتار در شرایط بدون پخش­سیلاب به 99/780 و 30/429 کیلوگرم در هکتار در عرصه پخش­سیلاب، احتمالاً به­دلیل عدم سازگاری به شرایط ایجاد شده در اثر پخش­سیلاب، کاهش یافت. هر چند از نظر آماری، این کاهش­ها در سطح پنج درصد معنی­دار نشد. با توجه به وسعت زیاد مراتع در کشور، ذخیره­سازی مقادیر زیاد دی­اکسید­کربن موجود در اتمسفر (ورود به عرصه بین­المللی تجارت کربن) و کاهش اثرات تغییر اقلیم از طریق عملیات پخش­سیلاب، امکان­پذیر است. M3 ER -