AU - Zamani, Mahsa AU - Yaganeh, Hassan AU - Barani, Hossein AU - Rezaee, Azam TI - Effective factors on willingness of sheep fattening system by exploitations in Kiasar County rangelands of Mazandaran Province PT - JOURNAL ARTICLE TA - rangelandj JN - rangelandj VO - 16 VI - 2 IP - 2 4099 - http://rangelandsrm.ir/article-1-1103-fa.html 4100 - http://rangelandsrm.ir/article-1-1103-fa.pdf SO - rangelandj 2 AB  - سابقه و هدف: استفاده از ظرفیت پرواربندی یکی از راه حل‌های کاهش فشار بر مراتع و کاهش تعداد دام مازاد بر مراتع می­باشد. پرواربندی­‌ یکی از روش‌­های مهم در بالا بردن تولیدات گوشت قرمز بدون افزایش تعداد دام می‌باشد. اگر عملیات پرواربندی به روش صحیح صورت گیرد، کشور از وارد کردن گوشت قرمز بی نیاز خواهد شد. هدف از این پژوهش تعیین عوامل موثر بر پذیرش پرواربندی توسط مرتعداران منطقه کیاسر می باشد. مواد و روش ها: منطقه مورد مطالعه در 70 کیلومتری جنوب شهر ساری و در 1378 متری از سطح دریا واقع شده است. مراتع این منطقه ییلاقی بوده و توسط گله‌داران روستایی و عشایری به شیوه مشاعی مورد استفاده قرار می گیرد. مطالعه حاضر جز تحقیقات پیمایشی بوده که با استفاده از تکمیل پرسشنامه از بهره­برداران در سال 1397 صورت گرفت. با بهره­گیری از فرمول کوکران، از میان 750 بهره بردار در منطقه مورد مطالعه، 85 نمونه به روش نمونه­گیری تصادفی انتخاب شدند. متغیرهای اصلی استخراج و پرسشنامه نهایی به روش نمونه­گیری تصادفی در منطقه مورد مطالعه تکمیل ­شد. در این پرسشنامه­ها متغیر­های مختلفی از جمله ویژگی­های اجتماعی - اقتصادی بهره‌­برداران، ویژگی­های فنی مراتع و دیگر سوالات مرتبط مورد بررسی قرار گرفت که در قالب طیف لیکرت و سوالات باز از افراد پرسیده شدند. روایی محتوایی پرسشنامه­ها توسط اساتید صاحب نظر و کارشناسان تعیین شد. همچنین به منظور احتساب قابلیت اعتماد (پایایی) پرسشنامه از پرسشنامه پیش­آزمون و محاسبه ضریب اعتبار (کرونباخ آلفا) استفاده شد. در این تحقیق به منظور بررسی عوامل موثر بر پذیرش/عدم پذیرش پرواربندی توسط مرتعداران مراتع منطقه از الگو­های اقتصاد سنجی مدل لاجیت استفاده شد. پارامتر های الگوی لاجیت به روش حداکثر راست­نمایی با استفاده از نرم افزارهای Shazam براورد شد. نتایج: براساس نتایج حدود 40 درصد مرتعداران از پرواربندی استقبال کرده‌اند و حاضر بودند واحد دامداری خود را به پرواربندی تبدیل نمایند. شاخص درصد پیش‌بینی صحیح مدل برآورد شده بالغ بر 83 درصد است که رقم مطلوبی را نشان می‌دهد؛ که بیانگر آن است که مدل برآورد شده توانسته‌است درصد بالایی از مقادیر متغیر وابسته را با توجه به متغیرهای توضیحی پیش‌بینی نماید. به بیان دیگر، تقریباً 83 درصد از پاسخگویان، تمایل به پذیرش پرواربندی پیش‌بینی شده بله یا خیر را با ارائه نسبتی کاملاً مناسب با اطلاعات، به درستی اختصاص داده‌اند. نتایج مدل لاجیت نشان داد متغیرهای تحصیلات فرزند، نوع بهره‌برداری، مساحت مرتع، داشتن پروانه چرا، استفاده از پسچر مزارع، مدت تغذیه دستی، شغل جانبی، اطلاع از مزایای پرواربندی و داشتن سطح مرتع کافی برای دامداری از لحاظ آماری معنی‌دار و از عوامل تاثیر گذار در پذیرش نظام پروابندی توسط مرتعداران منطقه می‌باشند. همچنین با توجه به کشش وزنی متغیر پروانه چرا (67/0-)، با ثابت ماندن بقیه عوامل، افزایش یک درصد در افراد دارای پروانه چرا، احتمال پذیرش پرواربندی را 67/0 درصد کاهش می‌دهد. از طرف دیگر افزایش یک درصد در سطح زمین زراعی، احتمال تمایل به پرواربندی را 34/0 درصد افزایش می‌دهد. در مورد متغیر اطلاع از مزایای پرواربندی، افزایش یک درصد در این متغیر، احتمال تمایل به پرواربندی را 22/1 درصد افزایش می‌دهد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج تحقیق، کشت گیاهان علوفه‌ای در زمین‌های زراعی و دیمزارها، افزایش آگاهی مرتعداران در مورد مزایای پرواربندی و خسارات دامداری سنتی بر مرتع از طریق برگزاری دوره‌های ترویجی-آموزشی، ترغیب مرتعداران غیر ذیحق، مهاجر و بدون پروانه چرا به پرواربندی مراتع در کنار حمایت ارگان‌های مرتبط با ارائه تسهیلات کم بهره، از راهکارهای عملیاتی و علمی برای ترغیب دامداران به پرواربندی در منطقه می‌باشد. CP - IRAN IN - Department of Range Management, Faculty of Range and Watershed Management, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan LG - eng PB - rangelandj PG - 222 PT - Research YR - 2022