TY - JOUR T1 - Changes of morphological characteristics and nutrients of Bromus tomentellus under the influence of coexistence with mycorrhiza fungi for use in range seeding operation TT - تغییرات مولفه‌های رشدی و عناصر مغذی گونه Bromus tomentellus تحت تاثیر همزیستی با قارچ مایکوریزا جهت استفاده در عملیات کپه‌کاری مراتع JF - rangelandj JO - rangelandj VL - 15 IS - 4 UR - http://rangelandsrm.ir/article-1-1021-fa.html Y1 - 2021 SP - 665 EP - 676 KW - Mycorrhiza KW - Bromus tomentellus KW - Rangeland Rehabilitation N2 - کپه­کاری از ضرورت­های اصلاح مراتع در بخش عمده­ای از مراتع نیمه­خشک و معتدل است که در بسیاری از موارد موفقیت چندانی نداشته است. بهبود رشد و استقرار گیاهان در این عملیات از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. بدین منظور بهره­گیری از رابطه هم­زیستی گیاهان با قارچ‌های مایکوریزا آربوسکولار یکی از روش­های بسیار موثر در تامین نیاز غذایی گیاه و کاهش تنش­های محیطی نظیر تنش خشکی است. به­منظور بررسی تاثیر قارچ مایکوریزا بر مؤلفه­های رشدی و عناصر مغذی گیاه Bromus tomentellus این پژوهش در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه ملایر انجام شد. آزمایش به‌صورت تصادفی و با 3 تیمار تلقیح با Rhizophagus intraradices و Funneliformis mosseae و عدم تلقیح (شاهد) و 30 تکرار در هر تیمار انجام شد. عوامل مورفولوژیک مورد بررسی در گیاه شامل درصد جوانه­زنی، وزن خشک اندام هوایی و ریشه، طول ریشه و ساقه و درصد زنده­­مانی بود. علاوه­بر میزان عناصر غذایی در گیاه شامل فسفر، نیتروژن، پتاسیم، آهن، منگنز، روی، مس و منیزیم اندازه­گیری و سپس مقدار پروتئین و کربن تعیین شد. نتایج آزمایشات نشان داد که اگرچه تلقیح با قارچ مایکوریزا دارای اثر مثبت و افزایشی بر روی فاکتورهای مورد مطالعه بوده است، اما قارچ R. intraradices نسبت به قارچ F. mosseae اثر افزایشی بیشتر و معنی­داری بر فاکتورها داشت. به طوری که در مورد بسیاری از فاکتورها این میزان بیش از 3-2 برابر تیمار شاهد بود. در بین مولفه­های رشد، ارتفاع ساقه (51 درصد)، جوانه­زنی (41 درصد) و زنده­مانی (45 درصد) بیشترین و طول ریشه کمترین افزایش را در مقایسه با تیمار شاهد داشتند. در حالیکه وزن خشک اندام‌های هوایی نیز در تیمار R. intraradices افزایش معنی­داری نشان داد. در بین عناصر و ترکیبات مغذی در گیاه، نیتروژن (54 درصد)، فسفر (24 درصد) و پروتئین (55 درصد) بیشترین افزایش را نشان دادند. در این بین عنصر کربن در تیمار قارچ R. intraradices همانند فسفر افزایش معنی­داری داشت (24 درصد) اما در تیمار F. mosseae نسبت به سایر عناصر کمترین افزایش (77/6 درصد) را داشت. بر اساس نتایج این تحقیق توصیه می­شود که بمنظور بهبود و افزایش عملکرد گونه­های کاشته شده در عملیات­ احیا و اصلاح مراتع از قارچ R. intraradices استفاده شود. M3 ER -