@ARTICLE{Ghasemi Aryan, author = {ّFarajolahi, Asghar and Hamidian, Mahmood and Ghasemi Aryan, Yaser and }, title = {Identification of internal - external factors and strategic analysis for sustainable rangeland management of Kalaleh city from the viewpoint of institutional stakeholders using SWOT model}, volume = {16}, number = {3}, abstract ={سابقه و هدف: مراتع به عنوان اساسی­ ترین بستر توسعه پایدار محیط­زیست و پدیده­ های بوم ­شناختی به شمار می ­روند و علاوه بر نقش قابل‌توجه در تولید و توسعه پایدار روستایی، در جلوگیری از تخریب و فرسایش خاک، ذخیره آب­ های زیرزمینی و غیره نقش اساسی دارند. در سالیان اخیر مراتع ایران به دلیل تخریب و انهدام توسط تغییرات اقلیم و پدیده خشکسالی و نیز فشار چرا در وضعیت مطلوبی به سر نمی ­برند. بنابراین ارائه راهبردها و استراتژی­ های مؤثر در مدیریت و پایداری مراتع ضروری به نظر می­ رسد و به ثبات و پایداری در عرصه­ های مرتعی به‌ویژه در بلندمدت منجر خواهد شد. در این تحقیق، با استفاده از تحلیل SWOT، استراتژی و راهبردهای توسعه پایدار مراتع شهرستان کلاله در استان گلستان مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش­ ها: در این تحقیق با توجه به اهداف کاربردی مطالعه، از روش پیمایشی و اسنادی به منظور جمع­ آوری داده ­ها و اطلاعات استفاده شد. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کارشناسان خبره و آشنا با موضوع مورد مطالعه در اداره کل منابع طبیعی استان گلستان و شهرستان کلاله بودند. از روش نمونه­ گیری غیرتصادفی هدفمند به منظور انتخاب کارشناسان استفاده شد به‌طوری که 26 کارشناس در انجام این پژوهش همکاری و مشارکت داشتند. پس از طراحی سؤالات پرسشنامه در قالب طیف لیکرت و تائید روایی با استفاده از نظر کارشناسان و متخصصین مربوطه، از ضریب آلفای کرونباخ برای تعیین سطح پایایی پرسشنامه استفاده شد. مقدار این ضریب برابر با 84/0 به دست آمد که نشان از پایایی و قابلیت اعتماد مناسب پرسشنامه­ داشت. به منظور تجزیه و تحلیل داده­ ها و تعیین مهم ­ترین نقاط قوت، ضعف، تهدید و فرصت­ ها از مدل SWOT استفاده شد. مدل SWOT یکی از ابزارهای مهم و قوی مدیریت استراتژیک است که در فرآیند تجزیه و تحلیل­ های محیطی و درونی و خلق استراتژی­ های متناسب با شرایط محیطی و درونی به کار برده می­ شود. در تحلیل SWOT ، عوامل درونی )قوت­ها و ضعف­ها) و بیرونی (فرصت­ ها و تهدیدها) مورد بررسی قرار گرفت و سپس استراتژی و راهبردهای توسعه پایدار مراتع طرح گردید. نتایج: طبق نتایج تحقیق حاضر، میانگین سن کارشناسان مشارکت‌کننده در پژوهش، 3/41 سال و میانگین سابقه کاری آن‌ها 1/13 سال بود که بیش از نیمی از آن‌ها دارای تحصیلات فوق‌لیسانس بودند. مطابق یافته­ ها، "وسعت زیاد عرصه­ های مرتعی" با ضریب وزنی 0498/0 مهم ­ترین نقطه قوت مراتع کلاله از دیدگاه کارشناسان می­ باشد و پس از آن به ترتیب، "برخورداری از دانش بومی جهت احیا و حفاظت مراتع" و تمایل بهره ­برداران به مشارکت در اجرای طرح­ها و مدیریت مراتع" قرار داشتند. اما مهم­ترین نقطه ضعف مراتع، "نظام دامداری سنتی و متکی به علوفه مرتع" با ضریب وزنی 0486/0 است و پس از آن به ترتیب "حضور دامدار غیرمجاز در مراتع و کاهش سطح تحت تملک هر دامدار در مرتع" و " کاهش درصد حضور گیاهان کلاسI و میزان تولید مراتع " قرار داشتند. طبق یافته­ ها، "توسعه دیدگاه استفاده چندمنظوره از مراتع" مهم­ترین فرصت توسعه پایدار مراتع کلاله از دیدگاه کارشناسان است. مهم ­ترین تهدید در این زمینه "نوسانات اقلیمی و کاهش منابع آبی در مراتع" می ­باشد. امتیاز نهایی عوامل درونی و خارجی به ترتیب برابر 569/2 و 102/2 بدست آمد که نشان­ دهنده غالب بودن قوت­ ها بر ضعف­ ها و تهدیدها بر فرصت­ ها است. بدین ترتیب استراتژی توسعه پایدار مراتع منطقه موردمطالعه بر اساس تحلیل سوات، استراتژی رقابتی (ST) تعیین شد. نتیجه‌گیری: با توجه به یافته ­های این مطالعه، برنامه ­ریزی قانونی و تشویقی برای جذب سرمایه­ گذاری بخش خصوصی با توجه به پتانسیل­ های مراتع (بوم ­گردی، گیاهان دارویی، محصولات متنوع دامی)، بالفعل کردن استفاده چندمنظوره از مراتع، بازنگری در قوانین و مقررات و افزایش بودجه ادارات منابع طبیعی و بهبود امکانات زیرساختی، آموزشی و درمانی در مناطق روستایی به‌عنوان راهبردهای رقابتی در نظر گرفته شدند. بر اساس نتایج تحقیق پیشنهاد می­ شود در راستای بهبود مشارکت جوامع محلی در مدیریت پایدار مراتع، اقدامات لازم از طریق برگزاری کارگاه ­ها و کلاس ­های آموزشی و ترویجی صورت بگیرد و همچنین با تهیه و تدارک امکانات موردنیاز، شرایط توسعه منطقه، سرمایه ­گذاری بخش خصوصی و تنوع ­سازی معیشت روستاییان فراهم گردد. }, URL = {http://rangelandsrm.ir/article-1-1114-fa.html}, eprint = {http://rangelandsrm.ir/article-1-1114-fa.pdf}, journal = {Journal of Rangeland}, doi = {}, year = {2022} }