Journal of Rangeland
مرتع
مرتع
Agriculture
http://rangelandsrm.ir
1
admin
2008-0891
2676-5039
fa
jalali
1398
9
1
gregorian
2019
12
1
13
4
online
1
fulltext
fa
بررسی اثر عوامل محیطی بر تغییرات ترکیبات شیمیایی اسانس گونه دارویی بومادران (Achillea milefolium L.)
The effect of environmental factors on essential oil composition of Achillea milefolium L.
تخصصي
Special
پژوهشي
Research
<span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">کمیت و کیفیت ترکیبات شیمیایی و مواد مؤثره گیاهان دارویی معمولاً در مناطق مختلف متفاوت هستند و اثرات درمانی گونه­های گیاهی به علت داشتن چنین ترکیبات شیمیایی در اندام­های گیاه است. </span></span><span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">هدف از انجام تحقیق حاضر معرفی مهمترین عوامل محیطی موثر بر تغییرات میزان مواد موثره در </span></span><span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">گیاه دارویی بومادران (</span></span><em><span dir="LTR"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">Achillea milefolium</span></span></span></em><span dir="LTR"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;"> L.</span></span></span><span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">) است. </span></span><span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">بدین منظور ابتدا سه رویشگاه اصلی بومادران در مرتعی ییلاقی (مرتع چهارباغ)، مرتع مشجر (حد فاصل مرز جنگل و مرتع در مسیر توسکستان- چهارباغ) و مرتع قشلاقی (حوزه آبخیز کچیک) شناسایی شد و سپس در نقاط معرف هر رویشگاه نمونه­برداری از اندام هوایی گونه­ بومادران و خاک صورت گرفت. متغیرهای محیطی (خاک، اقلیم و پستی و بلندی) در نقاط معرف اندازه­گیری شد. اسانسگیری با</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">استفاده</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">از کلونجر و تجزیه­ آنالیز مواد موثره اسانس با استفاده از دستگاه </span></span><span dir="LTR"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">GC/MS</span></span></span><span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> انجام شد. برای شناسایی ارتباط مواد موثره­ گیاه بومادران با عوامل محیطی </span></span><span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">از آنالیز تطبیقی ­قوس­گیری­شده (</span></span><span dir="LTR"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">DCA</span></span></span><span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">) و </span></span><span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">آنالیز تطبیقی­متعارف (</span></span><span dir="LTR"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">CCA</span></span></span><span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">) استفاده شد. </span></span><span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">نتایج نشان داد مهمترین عوامل محیطی موثر بر تغییرات میزان اسانس گونه بومادران بهترتیب دما (861/0)، ارتفاع از سطح دریا (565/0-)، مقدار آهک (497/0-)، مقدار سیلت خاک (491/0-) و مقدار رطوبت نسبی (574/0-) است. با</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">توجه</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">به</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">استعداد</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">و</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">قابلیت</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">بومادران در مناطقی با چنیین خصوصیات محیطی پیشنهاد می­شود اقدام به تولید</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">پایه­های با</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">توان</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">تولید</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">حداکثر</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">اجزای اسانس</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">نمود تا بتوان در</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">استفاده</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">چندمنظوره</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">از</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">مراتع،</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">افزایش</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">میزان درآمد</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">بهره­برداران</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">از</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">عرصه</span></span><span dir="LTR"><span style="font-family:times new roman,serif;"><span style="font-size:10.0pt;">­</span></span></span><span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">های</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">طبیعی</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">و</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">سرانجام</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">افزایش تولید</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">ناخالص</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">بوم</span></span><span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"></span></span><span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">نظام</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">مرتع</span></span> <span style="font-family:b nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">استفاده نمود. </span></span>
Quality and quantity of essential oils of medicinal plants, all parts, varies by habitat change. This research conducted to find the most important environmental factors related to the essential oil variations of Yarrow (<em>Achillea milefolium</em> L.). Three main habitats of yarrow including summer (Chaharbagh), sub-summer (Tuskestan-Chaharbagh distance), and winter grazing rangelands (Kechik catchment) were selected for the trial. Soil and flowers of Yarrow was collected from the habitat’s indicator regions in the meantime other environmental factors such as topography and climatic data were recorded. The essential oil of the samples was extracted by water distillation method and a Clevenger. Samples were also analyzed by the GC/MS device. The relationship between environmental factors and essential oil composition was tested by Detrended Correspondence Analysis (DCA) and Canonical Correspondence Analysis (DCA). Result showed that the most important environmental factors effective on essential oil composition variation are temperature (0.861), elevation (-0.565), TNV (-0.497), silt (-0.491), and moisture (-0.574). It is suggested to produce Yarrow with high essential oil components in the most suitable areas looking at such environmental characteristics.
اسانس, بومادران, دما, گیاه دارویی, رویشگاه.
Essential oil, Yarrow, Temperature, Medicinal herb, Habitat
596
609
http://rangelandsrm.ir/browse.php?a_code=A-10-287-120&slc_lang=fa&sid=1
Mohamadrahim
Foroozeh
محمدرحیم
فروزه
rfroozeh@gmail.com
100319475328460011100
100319475328460011100
Yes
Department of Range Management, Faculty of Range and Watershed Management, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan
گروه مرتعداری، دانشکده مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان
Zohreh
Mirdeylami
سیدهزهره
میردیلمی
100319475328460011101
100319475328460011101
No
Department of Range Management, Faculty of Range and Watershed Management, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan
گروه مرتعداری، دانشکده مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان