Journal of Rangeland
مرتع
مرتع
Agriculture
http://rangelandsrm.ir
1
admin
2008-0891
2676-5039
fa
jalali
1399
9
1
gregorian
2020
12
1
14
4
online
1
fulltext
fa
برآورد تغییرات میزان کربن ذخیرهشده در بیوماس گونههای مرتعی غالب تحت تأثیر پخش سیلاب در ایستگاه کوثر، استان فارس
Carbon storage in biomass of dominant rangeland species under the influence of spate irrigation in Kowsar Station, Fars province
تخصصي
Special
پژوهشي
Research
<span style="font-family:B Nazanin;">این پژوهش با هدف ارزیابی تأثیر 35 سال پخش­سیلاب بر زی­توده کل و ذخیره کربن گونه­های غالب گیاهان مرتعی در ایستگاه کوثر واقع در دشت گربایگان ­فسا انجام شد. نمونه­برداری از گونه­های گل آفتابی (</span><em><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:9.0pt;">Heliantemum lippii</span></span></span></em><span style="font-family:B Nazanin;">)، سیاه گینه (</span><em><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:9.0pt;">Dendrostellera lessertii</span></span></span></em><span style="font-family:B Nazanin;">) و درمنه دشتی (</span><em><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:9.0pt;">Artemisia sieberi</span></span></span></em><span style="font-family:B Nazanin;">) در عرصه</span><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:9.0pt;"></span></span></span><span style="font-family:B Nazanin;">هایی که از طریق پخش</span><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:9.0pt;"></span></span></span><span style="font-family:B Nazanin;">سیلاب آبیاری می­شود و مرتع بدون پخش­سیلاب </span><span style="font-family:B Nazanin;">(</span><span style="font-family:B Nazanin;">شاهد</span><span style="font-family:B Nazanin;">)</span><span style="font-family:B Nazanin;">، در پاییز 1397 انجام </span><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:9.0pt;"></span></span></span><span style="font-family:B Nazanin;">شد. زی­توده و میزان کربن­آلی نمونه­های گیاهی اندازه­گیری شد و مقدار ذخیره کربن به</span><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:9.0pt;"></span></span></span><span style="font-family:B Nazanin;">وسیله</span><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:9.0pt;"></span></span></span><span style="font-family:B Nazanin;"> هر گونه، محاسبه شد. داده­های حاصل در قالب طرح آماری بلوک­های کامل تصادفی تجزیه و تحلیل آماری شده و میانگین­ها با آزمون دانکن در سطح پنج درصد مقایسه شد.</span> <span style="font-family:B Nazanin;">نتایج تحلیل واریانس داده­ها نشان داد که</span><span style="font-family:B Nazanin;"> اثر پخش</span><strong><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:9.0pt;"></span></span></span></strong><span style="font-family:B Nazanin;">سیلاب، گونه­ گیاهی و اثر­متقابل آن­ها بر </span><span style="font-family:B Nazanin;">زی­توده و ذخیره کربن به</span><strong><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:9.0pt;"></span></span></span></strong><span style="font-family:B Nazanin;">وسیله</span><strong><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:9.0pt;"></span></span></span></strong><span style="font-family:B Nazanin;"> گیاه در سطح یک درصد معنی­دار است. </span><span style="font-family:B Nazanin;">نتایج مقایسه­ میانگین­ها نشان داد که واکنش گونه­ </span><span style="font-family:B Nazanin;">گل آفتابی </span><span style="font-family:B Nazanin;">نسبت به پخش­سیلاب، بسیار زیاد بوده و عملیات پخش­سیلاب باعث شده است میزان </span><span style="font-family:B Nazanin;">زی­توده</span><span style="font-family:B Nazanin;"> کل این گونه به</span><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:9.0pt;"></span></span></span><span style="font-family:B Nazanin;">ترتیب از 63/671 کیلوگرم در هکتار در عرصه بدون پخش­سیلاب به 94/2013 کیلوگرم در هکتار و میزان ذخیره کربن آن از 90/381 کیلوگرم در هکتار به 20/1106 کیلوگرم در هکتار یعنی به</span><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:9.0pt;"></span></span></span><span style="font-family:B Nazanin;">ترتیب به میزان 00/2 و 90/1 برابر افزایش یابد. در صورتی که میزان افزایش زی­توده و ذخیره کربن در گونه</span><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:9.0pt;"></span></span></span> <span style="font-family:B Nazanin;">سیاه گینه </span><span style="font-family:B Nazanin;">در اثر پخش سیلاب در مقایسه با شاهد، به</span><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:9.0pt;"></span></span></span><span style="font-family:B Nazanin;">ترتیب، معادل 00/40 و 64/38 درصد بود. گونه­ درمنه دشتی، واکنش منفی اندکی نسبت به پخش­سیلاب نشان داد، به</span><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:9.0pt;"></span></span></span><span style="font-family:B Nazanin;">طوری</span><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:9.0pt;"></span></span></span><span style="font-family:B Nazanin;">که مقدار زی­توده و ذخیره­کربن به</span><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:9.0pt;"></span></span></span><span style="font-family:B Nazanin;">وسیله</span><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:9.0pt;"></span></span></span><span style="font-family:B Nazanin;"> این گیاه به</span><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:9.0pt;"></span></span></span><span style="font-family:B Nazanin;">ترتیب از 25/1005 و 10/547 کیلوگرم در هکتار در شرایط بدون پخش­سیلاب به 99/780 و 30/429 کیلوگرم در هکتار در عرصه پخش­سیلاب، احتمالاً به­دلیل عدم سازگاری به شرایط ایجاد شده در اثر پخش­سیلاب، کاهش یافت. هر چند از نظر آماری، این کاهش­ها در سطح </span><span style="font-family:B Nazanin;">پنج</span> <span style="font-family:B Nazanin;">درصد معنی­دار نشد. با توجه به وسعت زیاد مراتع در کشور، ذخیره­سازی مقادیر زیاد دی­اکسید­کربن موجود در اتمسفر</span><span style="font-family:B Nazanin;"> (ورود به عرصه بین­المللی تجارت کربن) و کاهش اثرات تغییر اقلیم از طریق عملیات پخش­سیلاب</span><span style="font-family:B Nazanin;">، امکان­پذیر است.</span>
The aim of this study was to evaluate the effect of 35 years of spate irrigation on total biomass (TB) and carbon stock (CS) of dominant species of rangeland plants in Kowsar station located in Gareh Bygone Plain, Fasa, Iran . Samples of<em> Heliantemum lippii</em>, <em>Dendrostellera lessertii</em> and <em>Artemisia sieberi</em> were taken from two sites, irrigated through flood spreading and without flood spreading as the control in autumn 2018. The TB and CS of the plant samples were measured. The obtained data were analyzed using randomized complete block design and the means were compared with Duncan test at P<0.05. The results showed that the effect of spate irrigation, plant species and their interactions on TB and CS was significant at P<0.01. The comparison of the means showed that the reaction of the <em>H. lippii</em> was very high compared to the flood spreading, so that the TB of this species increased from 671.63 to 2013.94 and its CS from 381.90 to 1106.20 Kg/ha, respectively, i.e. 2.00 and 1.90 fold. In the case of <em>D. lessertii</em>, the TB and CS increased 40.00 and 38.64%, respectively. <em>A. sieberi</em> showed a slight negative reaction to flood spreading, so that its TB decreased from 1005.25 in non-flood conditions to 780.9 99 Kg/ha with spate irrigation. The <em>A. sieberi</em> showed a slight negative reaction to flood spreading, so that its TB and CS decreased from 1005.25 and 547.10 in control to 780.99 and 429.30 Kg/ha in flood spreading stripes, respectively. Although, this decreases were not significant at the P<0.05. With respect to the vastness of rangelands in our country, it is possible to store large amounts of carbon dioxide present in the atmosphere (entry the international arena of carbon trade) and reduce the effects of climate change through the flood spreading.
پخشسیلاب, ذخیرهکربن, زیتوده, فارس, مرتع.
Biomass, Carbon stock, Fars, Flood spreading, Pasture
634
642
http://rangelandsrm.ir/browse.php?a_code=A-10-287-177&slc_lang=fa&sid=1
Mohammadjavad
Rousta
محمد جواد
روستا
m.roosta@areeo.ac.ir
100319475328460011604
100319475328460011604
Yes
Soil Conservation and Watershed Management Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Shiraz
بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز
Seyed Masoud
Solimanpour
سید مسعود
سلیمان پور
100319475328460011605
100319475328460011605
No
Soil Conservation and Watershed Management Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Shiraz
بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز
Kourosh
Kamali
کورش
کمالی
100319475328460011606
100319475328460011606
No
Soil Conservation and Watershed Management Research Department, Ghilan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Rasht
بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت
Kokab
Enayati
کوکب
عنایتی
100319475328460011607
100319475328460011607
No
Soil Conservation and Watershed Management Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Shiraz
بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز