گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه
چکیده: (713 مشاهده)
کمیت و کیفیت اسانس گیاهان دارویی به طور بارزی تحت تاثیر فاکتورهای زیستی و اکولوژیک قرار میگیرند.هدف از تحقیق حاضر، بررسی تغییرات بازده اسانس و ترکیبات فیتوشیمیایی گونه بابونه آناتولیHolubAnthemis wiedemanniana (Fisch. & C.A. Mey.) در رویشگاههای مختلف آن در استان آذربایجان غربی در مراحل مختلف رشد بود. بدین منظور رویشگاههای اصلی این گیاه در استان آذربایجان غربی (میاندوآب، راژان، اشنویه، قوشچی و انهر) و در طول سه مرحله رشد، شامل مرحله رشد رویشی، گلدهی و میوه دهی، در سال 1397 شناسایی گردید. سپس سرشاخههای هوایی این گیاه در هر رویشگاه برداشت گردید. اسانس گیری با استفاده از دستگاه کلونجر و تجزیه مواد موثره اسانس با استفاده از دستگاههای GC و GC/MS انجام شد. دادهها در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار تجزیه آماری شدند. نتایج مقایسه میانگینها نشان داد، بیشترین بازده اسانس سرشاخههای گیاهان در سه مرحله رشد رویشی، گلدهی و میوهدهی از رویشگاه قیز قلعه میاندوآب با اقلیم نیمه خشک به دست آمد که به ترتیب، 70/0، 88/0 و 75/0 درصد بود. این تفاوت بین میانگینها در سطح احتمال 5 درصد، معنی دار بود. گروه بندی جمعیتها توسط تجزیه خوشه ای نشان داد که تنوع ژنتیکی و منشا جغرافیایی میتواند دلیل گروه بندی جمعیت جنوب استان (قیز قلعه میاندوآب) در گروهی جدا از جمعیتهای شمال استان (اشنویه، انهر، قوشچی و راژان) باشد. بنابر نتایج به دست آمده از این تحقیق، جهت حصول مقدار بیشتر ماده موثره اسانس، رویشگاه میاندواب، رویشگاه برتر بود و جهت دستیابی به ترکیبات اسانس با خواص دارویی با ارزش، از قبیل کاریوفیلن اکسید، ادسمول و ایزوآرومادندرن نمونه برداری از رویشگاههای اشنویه، قوشچی و انهر در مرحله رشد رویشی; مقدار بالای فارنزن، رویشگاه میاندوب در مرحله رشد رویشی و مقدار بالای ترکیبات تی- کادینول و بتا سزکوئی فلاندرن، رویشگاههای راژان و میاندواب در مرحله میوه دهی توصیه میشوند.
Nejadhabibvash F, Rezaee M. Investigation of the effect of habitat and different growth times on changes in essential oil yield and phytochemical composition of Anthemis wiedemanniana Holub (Fisch. & C.A. Mey.). مرتع. 2021; 15 (4) :603-621 URL: http://rangelandsrm.ir/article-1-1110-fa.html
نژاد حبیب وش فاطمه، رضایی محمدباقر. بررسی تاثیر رویشگاه و مراحل مختلف رشد بر تغییرات بازده اسانس و ترکیبات فیتوشیمیایی گیاه بابونه آناتولی Holub Anthemis wiedemanniana (Fisch. & C.A. Mey.). مرتع. 1400; 15 (4) :621-603