دوره 17، شماره 4 - ( 12-1402 )                   جلد 17 شماره 4 صفحات 639-622 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Morshedloo M, Farhadi H, Ahmadi H, Maggi F. Determining the Salt Tolerance Threshold of Mentha suaveolens Ehrh. under Gamma-Aminobutyric Acid (GABA) Influence. مرتع 2024; 17 (4) :622-639
URL: http://rangelandsrm.ir/article-1-1222-fa.html
مرشدلو محمدرضا، فرهادی حبیب، احمدی حسین، مگی فیلیپو. تعین آستانه تحمل شوری گونه Mentha suaveolens Ehrh. تحت کاربرد گاما آمینو بوتیریک اسید (GABA). مرتع. 1402; 17 (4) :622-639

URL: http://rangelandsrm.ir/article-1-1222-fa.html


گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه، مراغه
چکیده:   (618 مشاهده)
سابقه و هدف: تنش شوری همواره به‌عنوان یک مسئله جدی در سراسر جهان مخصوصاً در مناطق خشک و نیمه‌خشک، فرایندهای فیزیولوژیکی و متابولیت­های ثانویه گیاهان دارویی را به‌شدت تحت تأثیر قرار داده است. گونه دارویی نعناع آناناسی (Mentha suaveolens Ehrh.) با پراکنش در مراتع مرطوب شدیداً تحت تأثیر افزایش شوری محیط و بهره­برداری بی­رویه قرارگرفته است. لذا بهبود یا حفظ کیفیت و کمیت متابولیت­های آن تحت شرایط طبیعی یا کشت و آبیاری با آب­های نامتعارف شور به کمک روش‌های مدرن مؤثر ضروری به نظر می‌رسد. امروزه کاربرد انواع اصلاحگرها و آمینواسیدها مانند گاما آمینو بوتیریک اسید (GABA) که یک مولکول زیستی نشانگر القاکننده تحمل در فرآیندهای مختلف فیزیولوژیکی گیاه است، برای تعیین شرایط بهینه و بهبود عملکرد گیاهان تحت تنش معرفی‌شده است که مدل­سازی و ارزیابی این اثرات نتایج دقیق‌تری را ارائه خواهد داد.
مواد و روش‌ها:‌ در این پژوهش تأثیر غلظت‌های 0 تا 4/2 میلی‌مولار GABA بر متابولیت‌های ثانویه و خصوصیات فیزیولوژیکی گونه نعناع آناناسی تحت سطوح شوری 0 تا 150 میلی‌مولار نمک طعام (NaCl) تحت شرایط گلخانه در دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه در سال 1401 مورد ارزیابی قرار گرفت. در انتهای دوره آزمایش خصوصیات فیزیولوژیکی مانند عملکرد زی­توده، رطوبت نسبی اندام‌های هوایی و متالبولیت­های ثانویه گیاه از جمله محتوای کل فلاونوئیدها، فنل­ها، فعالیت مهار رادیکال DPPH، محتوای پرولین، مالون­دی­آلدئید (MDA)، کاروتنوئیدها، محتوای کلروفیل و مقدار اسانس مورد ارزیابی قرار گرفت. برای داده­های به‌دست‌آمده، آنالیز آماری و تجزیه‌وتحلیل مؤلفه‌های اصلی (PCA) انجام شد.
نتایج: تنش شوری به طور اجتناب‌ناپذیری ویژگی‌هایی مانند وزن خشک ریشه و اندام هوایی، محتوای اکسید پیپریتنون، محتوای نسبی آب، محتوای رنگ‌دانه و حداکثر عملکرد کوانتومی PSII (Fv/Fm) را کاهش داد. اما محتوای مالون­دی­آلدئید (MDA) و فلاونوئید کل و فعالیت مهار رادیکال DPPH تحت شوری افزایش یافت. از سویی کاربرد GABA تا حدودی اثرات منفی تنش شوری را کاهش داد. بیش‌ترین تغییرات تحت سطوح بالاتر شوری (150 میلی‌مولار) و GABA (4/2 میلی­مولار) مشاهده شد. آنالیز PCA 58/90 درصد تغییرات را تحت تأثیر سطوح مختلف تیمارها توجیه نمود. بر این اساس فعالیت DPPH، اکسید پیپریتنون و محتوای اسانس به ترتیب با گرادیان 941/0، 901/0 و 850/0به ترتیب بالاترین گرادیان را تحت تأثیر سطوح شوری و کاربرد GABA داشتند. همچنین تیمار  NaCl(0)-GABA(0) و NaCl(0)-GABA(2.4) به ترتیب با طول گرادیان 754/0 و 761/0 مؤثرترین اثر ترکیبی را بر خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه داشتند. تنش شوری با ضرایب استانداردشده 008/0 و 83/0- به‌ترتیب حداقل و حداکثر تأثیر را بر محتوای فنل و زی­توده ریشه داشته‌اند. کاربرد GABA نیز به‌ترتیب با ضرایب 003/0 و 274/0 حداقل و حداکثر تأثیر را بر محتوای فنل و زی­توده هوایی داشته‌اند. به‌طورکلی، تنش بسیار شدید NaCl (یعنی بیش از 120 میلی‌مولار) بالاتر از تحمل گیاه نعناع آناناسی بوده که کاهش شدید در مقدار و عملکرد ویژگی‌های مورد ارزیابی را موجب شد.
نتیجه‌گیری: تنش شوری کلیه خصوصیات عملکردی گونه نعناع آناناسی را تغییر داد. درواقع تنش اسمزی ایجادشده تحت تنش اعمال‌شده موجب تغییر در فرایندهای متابولیسمی گیاه شده که به‌منظور دفع اثر تنش و یا افزایش تحمل خود در مقابل تنش شوری، موجب تغییرات شده است. بر اساس مدل‌سازی صورت گرفته و با توجه به جنبه ارزش دارویی متابولیت­های ثانویه گیاه نعناع آناناسی می‌توان با اعمال نمودن مقدار بهینه GABA در تنش‌های نه‌چندان شدید موجب حفظ و یا بهبود عملکرد دارویی گیاه شد. تحت تنش شدید شوری در (120 تا 150 میلی­مولار) حفظ و یا بهبود عملکرد گیاه از طریق کاربرد GABA نتایج مطلوبی را نخواهد داشت.
 
متن کامل [PDF 527 kb]   (121 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: عمومى
دریافت: 1402/6/18 | پذیرش: 1402/12/2 | انتشار: 1402/12/10

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مرتع می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 All Rights Reserved | Rangeland

Designed & Developed by : Yektaweb