دوره 18، شماره 3 - ( 11-1403 )
جلد 18 شماره 3 صفحات 460-446 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Iranmanesh M, esmaeilpour Y, gholami H, moradi N. Applying ensemble modeling for species distributions forecasting of Ferula assa-foetida extent in the south of Iran. مرتع 2025; 18 (3) :446-460
URL: http://rangelandsrm.ir/article-1-1273-fa.html
URL: http://rangelandsrm.ir/article-1-1273-fa.html
ایرانمنش مهدیه، اسماعیلپور یحیی، غلامی حمید، مرادی نوازله. استفاده از مدلسازی اجماعی جهت پیش‌بینی توزیع گونه‌ای آنغوزه(Ferula assa-foetida L.) ، در بخش‌هایی از جنوب ایران. مرتع. 1403; 18 (3) :446-460
گروه مهندسی منابع طبیعی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران
چکیده: (45 مشاهده)
چکیده
سابقه و هدف: آنغوزه یکی از گیاهان ارزشمند مراتع ایران است که دارای کارکردهای دارویی، حفاظت خاک و علوفهای میباشد. حفاظت از این گونه به سبب افزایش بهره‌برداری‌های بی رویه امری مهم تلقی می‌شود. بنابراین پیش‌بینی تأثیر آب و هوا و سایر عوامل محیطی بر توزیع گونه‌های دارویی ارزشمند ضروری است. با توجه به مشکلات و افزایش هزینه‌های بررسی میدانی، مدلسازی پیش‌بینی پراکنش گونه‌ای بهترین روش جهت مدیریت بهینه گیاهان خصوصاً گیاهان دارویی ارزشمند است. از این رو هدف از انجام این پژوهش، پیش‌بینی پراکنش گونه آنغوزه با مدل اجماعی است.مواد و روش: نمونه‌برداری از نقاط حضور گونه آنغوزه در سال 1399 طول فصل رویش این گونه با کمک GPS در منطقه مورد مطالعه (شامل استان هرمزگان و بخشی از جنوب استان‌های کرمان، فارس) انجام شد. داده‌های اقلیم، خاک، توپوگرافی و شاخص تفاصل نرمالشده پوشش گیاهی (NDVI) از وبگاه‌های مربوطه دریافت گردید و سپس با استفاده از پکیج RUSDM هم‌خطی داده‌ها بررسی و از 28 متغییر 14 متغییر فاقد مشکل هم‌خطی انتخاب و مدلسازی انجام شد. در مطالعه حاضر از 12 مدل (ANN, FDA, CTA, GLM, GAM, GBM, MARSE, SARE, RF, XGBOOST, MaxENT, MaxNET) استفاده شد. این مدل‌ها در نرم‌افزار R، پکیج Biomod2 ابتدا به صورت مستقل براساس منحنی‌های ROC و TSS مورد ارزیابی قرار گرفتند. سپس از طریق پکیج Biomod2 مدل‌های برتر تعیین و ترکیب گردیده و در نهایت مدل‌های اجماعی با TSSبالای 94/0 مدلسازی بدست آمد. تجزیه و تحلیل نتایج مدل‌های اجماعی با استفاده از چهار الگوریتم EMca, EMci, EMmean, EMcv انجام شد. در ادامه، نتایج مدل‌های اجماعی اساس بررسی نتایج این پژوهش قرار گرفت.
نتایج: نتایج به دست آمده از بررسی دقت مدل‌های مستقل براساس معیارهای ROC و TSS مدل RF (جنگل تصادفی) دقت بالایی را نشان داد و دقت مدل‌های اجماعی با TSS بالا 94/0 اساس کار این پژوهش قرار گرفت. درصد اهمیت نسبی متغییرها نشان داد؛ بارش در سردترین فصل (Bio19)، بارش در گرم‌ترین فصل، دمای فصلی متغییر و رس خاک بیشترین اهمیت را در مدلسازی داشتند. Bio19 به میزان 40 درصد بیشترین تاثیر و جهت شیب با 06/0 درصد کم‌ترین تاثیر در فرآیند مدلسازی داشتند. می‌توان گفت این گونه از نظر bio19 به میزان زیادی اختصاصی عمل می‌کند و برای مدلسازی این گونه متغیر ارزشمندی میباشد. نرخ مشارکت کل بارش 1/13درصد، دما 7/2 درصد، NDVI4/0 درصد، متغیر خاک 5/4 درصد و نرخ مشارکت کل (توپوگرافی) 2/0 درصد بود. در این مقادیر احتمال حضور گونه آنغوزه بیشتر است. با توجه به نتایج به دست آمده از متغییرهای اقلیم و متغییرهای محیطی، برای مطلوبیت زیستگاه این گیاه، نقشه‌ی واضحی از 4 الگوریتم مدل اجماعی به دست آمد. نتایج نشان داد، رویش این گونه در مناطق مرتفع و کوهستانی که دارای بارش فراوان هستند، متناسب است. این نتایج منطبق بر خصوصیات بخشهای شمال هرمزگان و شهرستان لار در جنوب استان فارس میباشد که دارای آب و هوای گرم و منتهی به کوهستان هستند.
نتیجه‌گیری: نتایج به دست آمده در این پژوهش نشان داد، مدل‌های اجماعی عملکرد بهتری برای هر یک از اهمیت نسبی متغییرها، منحنی‌های پاسخ و مطلوبیت زیستگاه گونه آنغوزه، نسبت به مدل‌های مستقل دارند. نتایج مدلسازی اجماعی مورد بررسی، نقشه‌های با وضوح بسیار بالا از احتمال وقوع گونه‌ی آنغوزه را پیش‌بینی کرد. نتایج این تحقیق مبنای علمی مهمی برای حفاظت، معرفی و استفاده بهینه برای پیش‌بینی امکان حضور و استقرار مجدد این گونه در منطقه مورد مطالعه با توجه به اینکه تاکنون در این مناطق به این موضوع پرداخته نشده است را فراهم می‌کند.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
