دوره 18، شماره 1 - ( 5-1403 )
جلد 18 شماره 1 صفحات 84-72 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Naderi A, Yazdanparast M, Ghorbani M, Avazpoor L. Analyzing Structural Characteristics of Social Capital for Landscape-Community Based Management: A Case Study in Ghaleganj County. مرتع 2024; 18 (1) :72-84
URL: http://rangelandsrm.ir/article-1-1281-fa.html
URL: http://rangelandsrm.ir/article-1-1281-fa.html
نادری احمد، یزدان پرست مریم، قربانی مهدی، عوض پور لیلا. تحلیل خصوصیات ساختاری سرمایه اجتماعی در راستای مدیریت اجتماع محور سرزمین (مطالعه موردی: شهرستان قلعه گنج). مرتع. 1403; 18 (1) :72-84
گروه انسان شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران
چکیده: (152 مشاهده)
سابقه و هدف: ظرفیت سازی و توانمندسازی اجتماعی روستاییان پیش شرط توسعه پایدار است. زیرا شناخت و بهبود سرمایه اجتماعی روستاییان، تسهیل‌کننده روند برنامه ریزی برای توسعه پایدار روستایی توسط متخصصان است و مشارکت روستاییان را در اجرای بهتر برنامـه بـه همـراه دارد. بنابراین برای استفاده بهینه از امکانات موجود در یک منطقه باید با افزایش سرمایه اجتماعی، آموزش و آشنایی مردم با نقش مهم آنها در آبادانی آن منطقه، مردم را توانمند کرد. لذا هدف از پژوهش حاضر تحلیل خصوصیات ساختاری سرمایه اجتماعی در راستای مدیریت اجتماع محور در روستاهای دستجرد، دازوک و سهرانی در شهرستان قلعه گنج میباشد که با استفاده از روش تحلیل شبکه اجتماعی، در دو مرحله قبل و بعد از اجرای این پروژه مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است.
مواد و روش: جهت تحلیل عملکرد پروژه توان افزایی جوامع محلی شهرستان قلعه گنج و تحلیل خصوصیات ساختاری سرمایه اجتماعی اعضای صندوقهای اعتبارات خرد روستایی از رویکرد تحلیل شبکه‌های اجتماعی در دو مرحله و بازه زمانی قبل و بعد از اجرای پروژه توان افزایی جوامع محلی استفاده شده است. در این پژوهش شاخص‌های سطح کلان شبکه اجتماعی (تراکم، دوسویگی، انتقال یافتگی و میانگین فاصله ژئودزیک) مورد بررسی قرار گرفته اند. به منظور ارزیابی ویژگی های شبکه، از یک پرسشنامه ساختاریافته برای جمع آوری داده ها در مناطق مورد مطالعه استفاده شد. جامعه آماری این تحقیق شامل 262 نفر از اعضای صندوقهای خرد محلی در سه روستای دستجرد، دازوک و سهرانی است که به صورت شبکه کامل مورد پرسش قرار گرفته اند.
نتایج: شاخص تراکم در تمامی روستاهای مورد مطالعه و در دو پیوند اعتماد و مشارکت پس از اجرای طرح توانمندسازی افزایش یافته است شاخص دوسویگی نیز در مرحله دوم مطالعه نسبت به مرحله قبل از پروژه در روستاهای مورد مطالعه افزایش داشته است. این افزایش نشان می‌دهد که روابط متقابل بین اعضای صندوقهای محلی افزایش یافته است. در نتیجه، سرمایه اجتماعی آنها را بهبود می بخشد و آنها را قادر می سازد تا در صندوق توسعه محلی همکاری کنند و از مزایایی بهره‌مند شوند که منجر به توانمندسازی بیشتر آنها می گردد. نتایج شاخص انتقال یافتگی نشان می‌دهد که در حال حاضر پیوند مشارکت در صندوق محلی سطح بالاتری از ثبات را تجربه می‌کند که در نتیجه می‌تواند تاب آوری آنها را در مواجهه با بحران‌های اقتصادی و محیط زیست بهبود بخشد. نتایج شاخص میانگین فاصله ژئودزیک نیز نشان می‌دهد که پس از اجرای این پروژه، وحدت و هماهنگی بین ذینفعان افزایش یافته که در نتیجه می‌تواند باعث تسهیل و افزایش فعالیت‌های تعاونی و در نهایت ارتقای تاب‌آوری و توانمندسازی آنها شود.
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج این پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که پس از اجرای پروژه، شبکه پایدارتر و منسجم‌تری در بین افراد شکل گرفته است. این نتایج تایید می‌کند که وجود روابط و حمایت عاطفی، علایق شخصی و همچنین دریافت خدمات و منابع مختلف منجر به ایجاد و افزایش روابط متقابل بین بازیگران می‌شود. این به نوبه خود منجر به افزایش سرمایه اجتماعی و در نتیجه ثبات اعتماد و مشارکت ها در شبکه می‌شود. با مقایسه شرایط قبل و بعد از پروژه می‌توان ادعا کرد که این طرح در حمایت از روابط بین روستاها عملی بوده است. ارتباط و همکاری بهتر به بهبود سرمایه اجتماعی بستگی دارد که محرومیت را نیز کاهش می‌دهد. بنابراین مدیران و برنامه‌ریزان می‌توانند با در دسترس قرار دادن شاخص‌های مرتبط با مدیریت مشترک یکپارچه، مدیریت مؤثرتری را انجام دهند.
مواد و روش: جهت تحلیل عملکرد پروژه توان افزایی جوامع محلی شهرستان قلعه گنج و تحلیل خصوصیات ساختاری سرمایه اجتماعی اعضای صندوقهای اعتبارات خرد روستایی از رویکرد تحلیل شبکه‌های اجتماعی در دو مرحله و بازه زمانی قبل و بعد از اجرای پروژه توان افزایی جوامع محلی استفاده شده است. در این پژوهش شاخص‌های سطح کلان شبکه اجتماعی (تراکم، دوسویگی، انتقال یافتگی و میانگین فاصله ژئودزیک) مورد بررسی قرار گرفته اند. به منظور ارزیابی ویژگی های شبکه، از یک پرسشنامه ساختاریافته برای جمع آوری داده ها در مناطق مورد مطالعه استفاده شد. جامعه آماری این تحقیق شامل 262 نفر از اعضای صندوقهای خرد محلی در سه روستای دستجرد، دازوک و سهرانی است که به صورت شبکه کامل مورد پرسش قرار گرفته اند.
نتایج: شاخص تراکم در تمامی روستاهای مورد مطالعه و در دو پیوند اعتماد و مشارکت پس از اجرای طرح توانمندسازی افزایش یافته است شاخص دوسویگی نیز در مرحله دوم مطالعه نسبت به مرحله قبل از پروژه در روستاهای مورد مطالعه افزایش داشته است. این افزایش نشان می‌دهد که روابط متقابل بین اعضای صندوقهای محلی افزایش یافته است. در نتیجه، سرمایه اجتماعی آنها را بهبود می بخشد و آنها را قادر می سازد تا در صندوق توسعه محلی همکاری کنند و از مزایایی بهره‌مند شوند که منجر به توانمندسازی بیشتر آنها می گردد. نتایج شاخص انتقال یافتگی نشان می‌دهد که در حال حاضر پیوند مشارکت در صندوق محلی سطح بالاتری از ثبات را تجربه می‌کند که در نتیجه می‌تواند تاب آوری آنها را در مواجهه با بحران‌های اقتصادی و محیط زیست بهبود بخشد. نتایج شاخص میانگین فاصله ژئودزیک نیز نشان می‌دهد که پس از اجرای این پروژه، وحدت و هماهنگی بین ذینفعان افزایش یافته که در نتیجه می‌تواند باعث تسهیل و افزایش فعالیت‌های تعاونی و در نهایت ارتقای تاب‌آوری و توانمندسازی آنها شود.
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج این پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که پس از اجرای پروژه، شبکه پایدارتر و منسجم‌تری در بین افراد شکل گرفته است. این نتایج تایید می‌کند که وجود روابط و حمایت عاطفی، علایق شخصی و همچنین دریافت خدمات و منابع مختلف منجر به ایجاد و افزایش روابط متقابل بین بازیگران می‌شود. این به نوبه خود منجر به افزایش سرمایه اجتماعی و در نتیجه ثبات اعتماد و مشارکت ها در شبکه می‌شود. با مقایسه شرایط قبل و بعد از پروژه می‌توان ادعا کرد که این طرح در حمایت از روابط بین روستاها عملی بوده است. ارتباط و همکاری بهتر به بهبود سرمایه اجتماعی بستگی دارد که محرومیت را نیز کاهش می‌دهد. بنابراین مدیران و برنامه‌ریزان می‌توانند با در دسترس قرار دادن شاخص‌های مرتبط با مدیریت مشترک یکپارچه، مدیریت مؤثرتری را انجام دهند.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
