مــــرتــــع

  علم ارزیابی مرتع به­عنوان یک مفهوم جامع دائماً در حال تغییر می­باشد و روش­های تعیین آن در حال تکامل است. اخیراً مفهوم وضعیت اکولوژیکی به­وسیله بسیاری از محققان به­عنوان پایه­های ارزیابی و انوانتری مرتع مطرح شده است. در این بین، بررسی کیفی سلامت مرتع، ابزار مناسبی را برای مدیران و متخصصان ارزیابی فنی مرتع فراهم می­سازد. بنابراین، در این مطالعه کارایی روش سلامت مرتع مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این روش، از 17 شاخص برای ارزیابی سه ویژگی اکوسیستم (پایداری خاک و رویشگاه، توابع هیدرولوژیک و سلامت موجودات زنده) استفاده می­گردد. به­همین منظور، سه منطقه با مجموع مساحت 1/1464 هکتار شامل قرق کوتاه مدت (چرای متعادل)، طولانی مدت (قرق 5 ساله و منطقه مرجع) و چرای سنگین (حدود 3 برابر ظرفیت چرا) در منطقه گودجاشیری سپیدان استان فارس انتخاب شدند. نتایج نشان داد که در رویشگاه چرای سبک، پایداری خاک و رویشگاه و عملکرد هیدرولوژیک در طبقه متعادل و سلامت موجودات زنده ­در طبقه­ نسبتاً حاد قرار دارد. درحالی که در رویشگاه چرای سنگین ویژگی­های مورد مطالعه در مقایسه با منطقه مرجع در محدوده در خطر (طبقه حاد و یا بالاتر از آن ) قرار دارند. همچنین شاخص­های گیاهان مهاجم، مرگ و میرگیاهان، گروه ­ های ساختاری و عملکردی و شاخص­های مربوط به فشردگی و پایداری خاک جزو تاثیرگذارترین شاخص­ها در منطقه شناسایی شدند. بررسی تحقیقات مشابه نشان می­دهد که در رویشگاه­های مختلف با توجه به شرایط اکولوژیکی، خاک، اقلیم و هیدرولوژی تفاوت­هایی از نظر برخی از فاکتورها وجود دارد. اما در غالب آنها وجود گیاهان مهاجم و درصد آنها، پارامترهای خاک مانند درصد خاک لخت و پایداری آن و تنوع گونه­ها و گروه­های ساختاری-عملکردی در ارزیابی سلامت مرتع مهم معرفی نموده­اند.