مــــرتــــع

جامع نگری در مدیریت منابع طبیعی به‌معنای توجه به مسائل زیست‌محیطی، اقتصادی، فنی و اجتماعی، در عین تضمین پایداری این منابع برای نسل­های آتی می­باشد. مدیریت جامع منابع طبیعی با بکارگیری رویکرد مشارکتی و مشارکت دادن کلیه ذینفعان، مسائلی را نیز پیش پای مدیران، تصمیم‌گیران و سیاست گذاران قرار می­دهد که حل آن­ها مستلزم نگرش جامع و سیستمی به مسائل می­باشد. با توجه به اینکه شناسایی کنشگران یا افراد کلیدی یکی از الزامات اجرایی نمودن برنامه عمل مدیریت مشارکتی مبتنی بر سازگاری در مرتع بوده، لذا با استفاده از الگوی تحلیل شبکه اجتماعی، می­توان کنشگران کلیدی در تصمیمات زیست‌محیطی را شناسایی نمود. در این تحقیق، قدرت­های اجتماعی بر اساس رویکرد تحلیل شبکه در سطح بهره‌برداران محلی از منابع موجود در سامان عرفی کَلاک در روستای کُدیر از توابع کُجور در استان مازندران مشخص شده‌اند. ابتدا بهره­برداران در سامان عرفی مذکور بر اساس روش­های پیمایشی مورد شناسایی قرار گرفته و سپس از طریق پرسشنامه، ماتریس­های اعتماد و مشارکت تولید شده و شاخص مرکزیت سنجش شده و در نهایت موقعیت هندسی هر کنشگر در شبکه مشخص گردید. یافته­های این تحقیق بر اساس شاخص مرکزیت، در تشخیص کنشگران با موقعیت مرکزی که نقش کلیدی را در برنامه عمل مدیریت مشارکتی مراتع بالادست روستای کُدیر ایفا می­نمایند، مؤثر می­باشد. همچنین نتایج این تحقیق افرادی را که به‌عنوان قدرت­های اجتماعی در سامان عرفی کَلاک در روستای کُدیر می­باشند، مشخص می­کند که مدیران و برنامه­ریزان منابع طبیعی می­توانند از این افراد در جهت ساماندهی و اجرای برنامه­های مدیریت پایدار یاری جویند.