مــــرتــــع

هدف کلی این تحقیق بررسی تأثیر شرایط اجتماعی بهره­برداران بر پایداری اکولوژیک سامان­های عرفی عشایر شاهسون در مراتع ییلاقی کوه سبلان در جنوب شهرستان مشگین­شهر در استان اردبیل می­باشد. نمونه­گیری از جامعه آماری عشایر به روش تصادفی ساده بوده و تعداد نمونه نیز با استفاده از فرمول کوکران 58 بهره­بردار تعیین شد. شاخص­های اجتماعی مورد سنجش در این تحقیق شامل سن، سابقه بهره­برداری، میزان سواد و افراد تحت تکلف می­باشند. برای اندازه­گیری و ارزیابی پایداری اکولوژیک ده شاخص انتخاب شد. برای پردازش و استخراج داده­های کمی و کیفی از نرم­افزار SPSS₁₈ و با به‌کارگیری روش­های آماری متناسب با سطح سنجش متغیرها استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که بین سواد و شاخص پایداری رابطه معنی­داری وجود ندارد. به­عبارت دیگر یکنواختی جامعه آماری (82 درصد کم­سواد و بی­سواد) باعث شده تا سواد تأثیر معنی­داری بر شاخص­های پایداری نداشته باشد. همچنین نتایج آزمون همبستگی نشان داد که بین اعضا خانوار و سابقه دامداری با شاخص پایداری رابطه معنی­داری در سطح 99 درصد وجود دارد. نتایج آنالیز واریانس نیز نشان داد بین میزان پایداری سامان­های عرفی بر اساس سابقه بهره­برداری تفاوت­های معنی­داری وجود دارد (27/13 F= و 001/0 P≤) و با مقایسه میانگین­ها مشخص شد که بیشترین پایداری در سامان­های عرفی وجود دارد که سابقه بهره­برداری بیشتری از مراتع دارند.