Shydai karkaj E, Sabzi M, Esmaeilpoor M, Yoonesi M. Variation of functional traits of Eremostachys laevigata bunge. in north west rangelands of Iran. مرتع 2019; 13 (2) :306-318
URL:
http://rangelandsrm.ir/article-1-752-fa.html
شیدای کرکج اسماعیل، سبزی نوجهده محسن، اسماعیلپور محمد، یونسی حمزهخانلو مهدی. بررسی تغییرات صفات عملکردی گیاه دارویی Eremostachys laevigata Bunge. در مراتع شمالغرب کشور. مرتع. 1398; 13 (2) :306-318
URL: http://rangelandsrm.ir/article-1-752-fa.html
گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه
چکیده: (4669 مشاهده)
گیاه Eremostachys laevigata گونهای دارویی و در معرض انقراض است که در ناحیه ایران و تورانی و بهویژه آذربایجان گسترش دارد. نمونهبرداری از سایتهای مرتعی در سه استان آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و اردبیل به منظور بررسی صفات مختلف مورفولوژیکی و بایومس صورت گرفت. برای این منظور 17 صفت کمی در هفت مکان پراکنش اندازهگیری و دستهبندی آنها و نیز شناسایی مهمترین صفات انجام شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، مکانها از لحاظ اکثر صفات 17 گانه با هم اختلاف معنیدار داشتند. مکانهای مشکینشهر و اشنویه از لحاظ اکثر صفات دارای بیشترین مقدار معنیدار بودند و صفت شاخص سطح ویژه برگ بین سایت دارای تفاوت معنیداری نبود. نتایج تجزیه به مولفههای اصلی صفات نشان داد که سه مولفه اول در حدود 89 درصد واریانس دادهها را در بر میگیرند. در مولفه اول صفات وزن تَر بخش هوایی، قطر یقه، قطر ساقه اصلی، ارتفاع گیاه، تعداد میان گره ساقۀ اصلی، طول سنبله، تعداد سنبلچه در سنبله اصلی، وزن برگ قاعدهای، وزن خشک بخش هوایی و وزن ریشه عمدهترین نقش را در تشکیل این مولفه داشتهاند. در مولفه دوم صفت نسبت طول به عرض برگ دارای ضرایب بردار ویژه بیشتری بود. با حرکت از اشنویه و مشکینشهر به سمت سایتهای دیگر و کاهش نسبی بارش سالانه بر میزان صفات شاخص سطح ویژه و نسبت طول به عرض برگ افزوده شده و از میزان تعداد زیادی از صفات کاسته خواهد شد. همچنین با حرکت از مکانهای خوی، خواجه و مشکینشهر و افزایش دمای سالانه صفات نسبت طول به عرض برگ، وزن تر بخش هوایی و وزن ریشه کاهش یافته و در صورت حرکت بالعکس بر میزان صفات شاخص سطح ویژه، طول و عرض برگ قاعدهای افزوده میشود. برازش دندروگرام بیانگر تقسیم سایتها بر اساس تشابه اقلیدوسی با میزان 5/87 به چهار گروه مجزا میباشد. دسته اول خوی و خواجه، دسته دوم جزیره اسلامی، دسته سوم مشکینشهر و اشنویه و دسته چهارم اهر و کلیبر را شامل میشود. دندروگرام مربوط به گروهبندی صفات نیز با میزان تشابه اقلیدوسی 5/87 صفات را به هشت خوشه مجزا تقسیم کرد. خوشه اول شامل وزن تر بخش هوایی، وزن ریشه، وزن خشک بخش هوایی، خوشه دوم شامل قطر یقه، قطر ساقه اصلی، ارتفاع گیاه، تعداد میانگره ساقه اصلی، تعداد سنبلچه در سنبله اصلی، خوشه سوم شامل طول سنبله، خوشه چهارم شامل تعداد شاخه گلدار فرعی، مساحت برگ قاعدهای و وزن برگ قاعدهای، خوشه پنجم شامل عرض برگ قاعدهای، خوشه ششم شامل طول برگ قاعدهای، دسته هفتم شامل قطر سنبله اصلی و سطح ویژه برگ و در نهایت خوشه هشتم شامل صفت نسبت طول به عرض برگ است.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1398/4/18 | پذیرش: 1398/4/18 | انتشار: 1398/4/18