گروه جنگل، مرتع و آبخیزداری، واحد علوم و تحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
چکیده: (1105 مشاهده)
امروزه تهیه و اجرای طرح‌های مرتع‌داری به‌عنوان اصلی‌ترین و مهم‌ترین راه‌کار پیش روی متولیان بخش مراتع کشور در راستای مدیریت این منابع می‌باشد ولی در اکثر موارد این طرح‌ها در مرحله اجرا با عدم استقبال یا استقبال اندک روستائیان مواجه می‌شوند. هدف از این مطالعه شناسایی موانع عمده و اصلی پیش روی مشارکت روستائیان در پذیرش طرح‌های مرتع‌داری، اجرای پروژه‌های پیش‌بینی‌شده در طرح‌ها و نهایتاً حفاظت از این پروژه‌ها می‌باشد. بدین منظور یک مطالعه موردی با رویکرد کیفی و مبتنی بر روش نظریه‌پردازی داده بنیاد در استان زنجان انجام شد. جامعه پژوهش را تعدادی از کارشناسان مجرب و باسابقه اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان و نیز تعدادی از دامداران مطلع و کلیدی در 3 روستای دارای طرح‌های مرتع‌داری در استان تشکیل می‌داد که با روش نمونه‌گیری هدفمند غیر تصادفی و با الگوی گلوله برفی انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها به روش مصاحبه نیمه ساختارمند عمل شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از نسخه ١٠ نرم‌افزار Nvivo منجر به شناسایی 190 مفهوم اولیه گردید، مفاهیم مشابه در هم ادغام یا حذف گردید و درنهایت 74 مفهوم دارای بار معنایی مناسب و مستقل، احصاء گردید (کدگذاری باز)؛ مفاهیم مرتبط باهم در 6 قالب «مقوله یا پدیده محوری، شرایط علی، راهبردها، شرایط زمینه‌ای، شرایط مداخله‌گر و پیامدها» دسته‌بندی (کدگذاری محوری) و نهایتاً مفاهیم و مقولات استخراج‌شده به‌صورت نظام‌مند به یکدیگر مرتبط و در قالب یک مدل پارادایمی تحت عنوان «مدل تحلیل موانع مشارکت روستائیان در طرح‌های مرتع‌داری» ارائه گردید (کدگذاری انتخابی). این مدل به متولیان تهیه طرح‌های مرتع‌داری کمک خواهد کرد که طرح‌های آتی را با مشارکت خود روستائیان (بهره‌برداران) تهیه نمایند تا در مرحله اجرا، به مشارکت و استقبال حداکثری ایشان نائل شوند و از طرف دیگر از حصول مهم‌ترین هدف طرح‌های مرتع‌داری اجراشده که همانا حفاظت از پروژه‌ها و فعالیت‌های صورت گرفته می‌باشد نیز تا حدود زیادی مطمئن شوند.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
