دوره 15، شماره 4 - ( 10-1400 )
جلد 15 شماره 4 صفحات 707-693 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Motamedi J, Arzani H, Sefidkon F, Asri Y, Najafpoor Navaee M, Khalifezadeh R, et al . Assessing of the multi-purpose use of the rangelands representing the semi-steppe region of the country. مرتع 2021; 15 (4) :693-707
URL: http://rangelandsrm.ir/article-1-1101-fa.html
URL: http://rangelandsrm.ir/article-1-1101-fa.html
معتمدی جواد، ارزانی حسین، سفید کن فاطمه، عصری یونس، نجف‌‌پور نوایی مهردخت، خلیفه‌‌زاده رستم، و همکاران. و همکاران. و همکاران. و همکاران.. ارزیابی قابلیت استفاده چندمنظوره از مراتع معرف منطقه نیمهاستپی کشور. مرتع. 1400; 15 (4) :693-707
جواد معتمدی 
، حسین ارزانی ، فاطمه سفید کن ، یونس عصری ، مهردخت نجف‌‌پور نوایی ، رستم خلیفه‌‌زاده ، محمد رضا نجیب‌‌زاده ، حسین زینلی ، سعید دوازده امامی ، الهام فخیمی ، مجید دشتی ، سعید رشوند ، لطف‌‌اله پارسایی ، فرهاد آژیر ، حسن قلیچ‌‌نیا
، حسین ارزانی ، فاطمه سفید کن ، یونس عصری ، مهردخت نجف‌‌پور نوایی ، رستم خلیفه‌‌زاده ، محمد رضا نجیب‌‌زاده ، حسین زینلی ، سعید دوازده امامی ، الهام فخیمی ، مجید دشتی ، سعید رشوند ، لطف‌‌اله پارسایی ، فرهاد آژیر ، حسن قلیچ‌‌نیا
بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران
چکیده: (2560 مشاهده)
استفاده چندمنظوره از مراتع، یکی از چالش‌‌های نوین پیش روی بهره‌‌برداران مراتع است که بر اساس آن، می‌‌توان فشار چرا در مراتع را کاهش و گام مهمی در راستای افزایش رفاه و توانمند‌‌سازی مرتعداران، حفظ اکوسیستم‌‌ها و ارتقاء خدمات اکوسیستمی مرتبط با آنها، برداشت. از این‌رو، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی قابلیت مراتع منطقه نیمهاستپی، جهت بهرهبرداری از گیاهان دارویی و نیز تولید علوفه، در 12 رویشگاه معرف کشور (شامل ارشدچمن سهند، شیوه‌‌سور منطقه مرگور ارومیه، دوش‌‌خراط گلستانکوه، درختک فریدن، علی‌‌آباد موسیری کوهرنگ، ارتفاعات فریزی بینالود، خورکلات خراسان رضوی، جولادک الموت، سرعلی آباد گرگان، رینه لاریجان، اطاق‌‌سرای لاریجان و کبودچشمه سواد‌‌کوه)، انجام شد. برای این منظور، پس از اندازه‌گیری پوشش گیاهی و برآورد تولید گیاهان دارویی؛ بر مبنای معیارها و شاخص‌‌های اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی؛ شایستگی هر یک از رویشگاه‌‌ها، برای بهرهبرداری از گیاهان دارویی مشخص شد. سپس با مقایسه طبقه شایستگی رویشگاه‌‌ها برای بهرهبرداری از گیاهان دارویی و طبقه شایستگی آنها برای چرای دام، در خصوص اولویت نوع استفاده از مراتع، تصمیم‌گیری شد. در مجموع 17 درصد رویشگاه‌‌ها، از نظر تمامی معیارها، غیرشایسته برای بهرهبرداری از گیاهان دارویی بودند. 33 درصد دارای شایستگی مطلوب، 25 درصد دارای شایستگی متوسط و 25 درصد نیز دارای شایستگی کم می‌‌باشند. نتایج تداعی‌‌کننده آن است که تمامی رویشگاه‌‌های مرتعی، غیرشایسته برای بهرهبرداری از گیاهان دارویی نمی‌‌باشند و همه آنها نیز شایسته برای بهرهبرداری گیاهان دارویی نیستند. این موضوع، باید در سیاست‌گذاری‌‌های مرتبط با برداشت گیاهان دارویی از مراتع مد نظر قرار گیرد و اجازه بهرهبرداری از گیاهان دارویی، با لحاظ نمودن شایستگی مرتع، صادر شود. در مراتع دارای پتانسیل گیاهان دارویی، می‌‌توان با کاهش تعداد دام و چرای دام مطابق با اصول اکولوژیکی؛ از گیاهان دارویی در کنار دامداری، بهرهبرداری کرد. این امر، علاوه بر جبران مسایل اقتصادی ناشی از کم کردن تعداد دام، احیای پوشش گیاهی و ارتقاء غنای گیاهان دارویی را نیز سبب خواهد شد.
واژه‌های کلیدی: استفاده چندمنظوره، شاخص‌‌های اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی، گیاهان دارویی، شایستگی مرتع.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
