دوره 18، شماره 1 - ( 5-1403 )                   جلد 18 شماره 1 صفحات 131-119 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Joneidi H, Kakekhani S, Kamali N. Comparison of Physicochemical and Biological Soil Properties under Different Rangeland Management Practices. مرتع 2024; 18 (1) :119-131
URL: http://rangelandsrm.ir/article-1-1237-fa.html
جنیدی حامد، کاکه خانی سلام، کمالی نادیا. مقایسه خصوصیات فیزیکوشیمیایی و زیستی خاک در عملیات اصلاحی مرتع. مرتع. 1403; 18 (1) :119-131

URL: http://rangelandsrm.ir/article-1-1237-fa.html


دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران & دانشکده منابع طبیعی دانشگاه کردستان
چکیده:   (301 مشاهده)
سابقه و هدف: به­­کارگیری عملیات اصلاحی در مراتع و قرق از دیرباز به عنوان راهکارهایی برای بهبود وضعیت پوشش گیاهی و خاک مورد استفاده قرار می­گرفتند. هدف از این پژوهش شناخت تاثیر عملیات اصلاحی و قرق بر تغییرات ویژگی­های اصلی سلامت و کیفیت خاک است، بدین منظور حوزه معرف خامسان از زیر حوزه­های آبخیز زوجی سیروان واقع در استان کردستان، برای انجام مطالعات انتخاب شد. عملیات اصلاحی مراتع منطقه خامسان، شامل عملیات مکانیکی (احداث بانکت و پیتینگ)، عملیات بیولوژیکی (کپه­کاری و میانکاری) از سال 1385و قرق منطقه، توسط اداره کل منابع طبیعی استان کردستان، از سال 1386، به­منظور حفظ و احیاء مراتع منطقه صورت گرفته­است.
مواد و روش‌­ها: حوزه معرف خامسان، در شهرستان کامیاران واقع در استان کردستان، دارای سه نوع مدیریت شامل مدیرتی اصلاحی، قرق و منطقه تحت چرای دام، برای انجام مطالعه انتخاب شد. در هر نوع مدیریت، سه منطقه همگن با شرایط فیزیوگرافی تقریبا مشابه انتخاب شد و در هر کدام از آن­ها پنج نمونه خاک (عمق 0-30 سانتی­متری) برداشت شد. فاکتورهای وزن مخصوص ظاهری، بافت خاک، تخلخل، میانگین قطر ذرات، هدایت الکتریکی، اسیدیته، فسفر، پتاسیم، آهک، نیتروژن، کربن آلی، نسبت کربن به نیتروژن، تنفس پایه، تنفس برانگیخته، کربن زیست توده میکروبی، نیتروژن زیست توده کربن، نسبت کربن به نیتروژن زیست توده میکروبی، ضریب متابولیکی میکروبی اندازه­گیری شده و مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت.
نتایج: از میان فاکتورهای مورد بررسی، از خصوصیات فیزیکی خاک (درصد سیلت، درصد رس، وزن مخصوص ظاهری، درصد تخلخل و میانگین قطر ذرات)، از شیمیایی (کربن­آلی، فسفر، نسبت کربن به نیتروژن خاک) و از زیستی (تنفس پایه، تنفس برانگیخته، کربن زیست‌توده میکروبی، نیتروژن زیست توده میکروبی، نسبت کربن به نیتـروژن زیسـت توده میکروبی، نسبت کربن به نیتـروژن زیسـت توده میکروبی و نسبت میکروبی) تحت تاثیر نوع مدیریت قرار گرفته­اند. شاخص­های زیستی خاک در منطقه مورد مطالعه بیش از سایر ویژگی­ها تحت تاثیر عملیات اصلاحی و قرق قرار گرفته­است، به­طوریکه بیشترین مقدار تنفس پایه در قسمت تحت چرای دام، 93/0 (mgCO2g-1dm24h-1)، بوده و کمترین آن در عملیات اصلاحی، 57/0 (mgCO2g-1dm24h-1)، است. بیشترین وزن مخصوص ظاهری (69/1 (gr/Cm3)) در منطقه تحت چرای دام بوده است و کمترین آن (57/1 (gr/Cm3)) مربوط به مناطق با عملیات اصلاحی است. نسبت کربن به نتیروژن خاک در مرتع با عملیات اصلاحی 18/12 است و در منطقه تحت چرای دام، 91/6 است.
نتیجه‌­گیری: چرای دام معمولا در مراتع کشور بیش از ظرفیت و در مدت طولانی صورت می­گیرد، از این­رو سطح قابل توجهی از مراتع کشور نیاز به اعمال مدیریت و تغییر سطح حفاظت دارد. در میان ویژگی­های خاک شاخص­های زیستی نسبت به سایر شاخص­ها به تغییرات مدیریتی و محیطی حساس­تر هستند و می­توانند در ارزیابی سلامت خاک اکوسیستم­ها به­کار روند. انجام عملیات اصلاحی و مدیریت صحیح، با بهبود پوشش گیاهی، کمک به خاکدانه­سازی و بهبود ساختمان خاک، افزایش ورود کربن، افزایش جمعیت میکروبی خاک، بهبود سلامت و کیفیت خاک را به­دنبال دارد. نتیجه مطالعه انجام شده نشان­دهنده تاثیر مثبت عمیات اصلاحی و قرق بر بهبود سلامت خاک است.
 
متن کامل [PDF 350 kb]   (89 دریافت)    
نوع مطالعه: كاربردي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1402/10/2 | پذیرش: 1403/2/6 | انتشار: 1403/5/10

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مرتع می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 All Rights Reserved | Rangeland

Designed & Developed by : Yektaweb