Molaeinasab A, Bashari H, Tarkesh Esfahani M. Comparing rangeland functions using landscape function analysis and rangeland health (Case study: Meidanak rangelands, Fereidoonshar). مرتع 2018; 12 (2) :242-254
URL:
http://rangelandsrm.ir/article-1-614-fa.html
مولایی نسب آزیتا، بشری حسین، ترکش اصفهانی مصطفی. مقایسه عملکرد مراتع با دو روش تحلیل عملکرد چشمانداز و سلامت مرتع (مطالعه موردی: مراتع میدانک، شهرستان فریدونشهر). مرتع. 1397; 12 (2) :242-254
URL: http://rangelandsrm.ir/article-1-614-fa.html
چکیده: (5896 مشاهده)
شناسایی روش مناسب برای ارزیابی عملکرد مراتع به تشخیص میزان تخریب و تفسیر چگونگی تغییرات کمک میکند. هدف این مطالعه، تعیین شاخصهای ساختاری و ویژگیهای عملکردی مراتع وضعیتهای مختلف سلامت با استفاده از روش تحلیل عملکرد چشمانداز (Landscape Function Analysis) بود. با استفاده از روش نمونهبرداری تصادفی طبقهبندیشده بر مبنای فاصله از روستا و فشار چرایی، تعداد 4 مکان مرتعی شامل یک مرتع قرق شده (منطقه مرجع) و سه مرتع با شدتهای مختلف چرا در منطقه میدانک، شهرستان فریدونشهر انتخاب گردید. در هر مکان مرتعی کاربرگهای ارزیابی سلامت مرتع براساس انحراف از منطقه مرجع اکولوژیک در خردادماه سال 1394 تکمیل گردید. ابتدا توان رویشگاه در منطقه مرجع بررسی، سپس درجه انحراف 17 شاخص سلامت مرتع در قالب سه ویژگی پایداری خاک و رویشگاه، عملکرد هیدرولوژیک و سلامت موجودات زنده نسبت به این منطقه امتیازدهی شد. در هر مکان مرتعی تعداد 9 ترانسکت 30 متری بهطور تصادفی در جهت شیب غالب منطقه مستقر و انواع لکههای اکولوژیک موجود شناسایی و طول، عرض و فضای بین لکهها ثبت گردید. همچنین، در هر نوع لکه اکولوژیک واقع در هر ترانسکت با 3 تکرار تعداد 11 شاخص خاک سطحی طبق دستورالعمل روش LFA امتیازدهی و ویژگیهای عملکردی خاک سطحی در این مناطق تعیین گردید. در روش سلامت مرتع، طبقه نهایی سلامت در مکان مرتعی با شدت چرایی سبک «سالم» ارزیابی شد. میزان انحراف شاخصهای سلامت مرتع در مکان مرتعی با شدت چرای متوسط نسبت به منطقه مرجع در طبقه متوسط بود و درجه سلامت نهایی آن «در معرض خطر» ارزیابی شد. در مکان مرتعی با چرای شدید، درجه انحراف اغلب شاخصها از منطقه مرجع در طبقه حاد تا نسبتاً حاد بود که سلامت نهایی این مرتع «ناسالم» ارزیابی گردید. براساس نتایج، اکثر ویژگیهای ساختاری (طول لکهها، سطح کل لکه، شاخص سطح لکه، درصد پوشش و درصد خاک لخت) و عملکردی (پایداری خاک، نفوذپذیری و چرخه مواد غذایی) بین مراتع با وضعیتهای «سالم و ناسالم» تفاوت معنیداری داشتند (%5 = α) اما بین وضعیت سلامت مراتع در معرض خطر با مراتع سالم و ناسالم تفاوت معنیداری مشاهده نشد. مطالعه اخیر نشان داد که نوع مدیریت بهطور قابل ملاحظهای بر عملکرد سطحی خاک و وضعیت سلامت مرتع تأثیر دارد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1397/5/21 | پذیرش: 1397/5/21 | انتشار: 1397/5/21