Omidipour R, Ebrahimi A, Tahmasbi P, Faramarzi M. The relationship between functional richness, evenness and divergence and ecosystem functioning in a cold steppe rangeland of Marjan, Boroujen. مرتع 2019; 13 (3) :504-521
URL:
http://rangelandsrm.ir/article-1-788-fa.html
امیدیپور رضا، ابراهیمی عطاالله، طهماسبی پژمان، فرامرزی مرزبان. ارتباط غنا، یکنواختی و واگرائی کارکردی با کارکرد اکوسیستمی در مراتع استپی سرد مرجن بروجن. مرتع. 1398; 13 (3) :504-521
URL: http://rangelandsrm.ir/article-1-788-fa.html
گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد
چکیده: (4761 مشاهده)
حفاظت موثر از خدمات و کارکردهای اکوسیستم، وابسته به تنوع زیستی است. به دلیل گسترگی و چندوجهی بودن تنوع زیستی، در تحقیق حاضر از روشهای مختلف ارزیابی تنوع زیستی (شاخصهای تنوع گونهای و تنوع کارکردی) برای ارزیابی رابطه بین تنوع زیستی و کارکرد اکوسیستم در مراتع استپی سرد بروجن در چهارمحال و بختیاری استفاده شد. به همین دلیل، ارتباط شاخصهای مختلف تنوع گونهای (غنا، یکنواختی، تنوع شانون و سیمپسون) و تنوع کارکرد تک ویژگی (میانگین وزنی جامعه) و چندویژگی (غنای کارکرد، یکنواختی کارکرد، واگرائی کارکرد، شاخص رائو) با کارکرد اکوسیستم در تولید زیتوده روزمینی در قالب دو فرضیه نسبت زیتوده (اثر انتخاب) و تکمیلی آشیانهای اکولوژیک مورد بررسی قرار گرفت. برای محاسبه شاخصهای تنوع گونهای و تنوع کارکرد، علاوه بر فراوانی گونههای گیاهی، ویژگیهای کارکردی موثر بر تولید زیتوده روزمینی (شاخصهای سطح، سطح ویژه، نیتروژن، فسفر، مقدار کلروفیل و محتوای خشک و وزن خشک همگی مربوط به برگ، ارتفاع و میانگین قطر تاج گیاه) با استفاده از 63 کوادرات 2×2 مترمربعی در سال 1395 اندازهگیری شد. ارتباط بین شاخصهای مختلف تنوع زیستی و زیتوده روزمینی با استفاده از تجزیه و تحلیل رگرسیونی بررسی شد. نتایج نشان داد که شاخصهای تنوع غنای گونهای (67/0 R2=)، شانون (63/0 R2=) و سیمپسون (49/ 0R2=) ارتباط معنیدار و مثبتی با زیتوده روزمینی داشتند. واگرایی کارکردی (38/0 R2=) و غنای کارکردی (33/0 R2=) نیز ارتباط معنیدار منفی و مثبتی با زیتوده روزمینی داشتند. اکثر شاخصهای تنوع کارکرد مبتنی بر یک ویژگی (میانگین وزنی فسفر برگ، نیتروژن برگ، سطح برگ، وزن خشک برگ، طول برگ، محتوای خشک برگ و ارتفاع گیاه) دارای ارتباط منفی با کارکرد اکوسیستم در تولید زیتوده روزمینی بودند. نتایج رگرسیون چندگانه خطی نشان داد که شاخصهای تنوع گونه، تنوع کارکرد تک ویژگی و تنوع کارکرد چند ویژگی بهترتیب 67، 55 و 52 درصد از تغییرات کل کارکرد اکوسیستم را توجیه نمودند. از اینرو، جنبههای مختلف تنوع زیستی دارای ارتباط معنیداری با کارکرد اکوسیستم در تولید زیتوده روزمینی هستند و برای حفاظت پایدار از خدمات و کارکردهای اکوسیستم، حفاظت از تنوع زیستی اهمیت بالایی دارد. همچنین در این منطقه، ارتباط تنوع زیستی و زیتوده روزمینی، در قالب فرضیه استفاده تکمیلی آشیان اکولوژیک قابل تفسیر است که بیان میدارد که افزایش تنوع گیاهی موجب استفاده از همه قسمتهای آشیانهای اکولوژیک شده و در نتیجه آن رقابت بین گیاهان برای کسب منابع کاهش و کارکرد اکوسیستم به حداکثر خواهد رسید.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1398/7/29 | پذیرش: 1398/7/29 | انتشار: 1398/7/29