دوره 14، شماره 3 - ( 8-1399 )
جلد 14 شماره 3 صفحات 421-408 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Motamedi J, Ghaemi N, Hajarian M, Soori M. The size of management units for the use of grazing animal in different parts of the West Azarbaijan climatic zones. مرتع 2020; 14 (3) :408-421
URL: http://rangelandsrm.ir/article-1-927-fa.html
URL: http://rangelandsrm.ir/article-1-927-fa.html
معتمدی جواد، قائمی سیدنبی، حجاریان مرضیه، سوری مهشید. اندازه واحدهای مدیریتی مرتعداری جهت استفاده چرای دام در مناطق مختلف آب و هوایی آذربایجان غربی. مرتع. 1399; 14 (3) :408-421
بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران
چکیده: (3976 مشاهده)
در شرایط کنونی که استفاده از علوفه مرتع و نگهداری دام در مرتع، نسبت به دیگر استفاده‌‌های آن، بیشتر رایج است؛ بهره‌‌برداری اگر هماهنگ با ظرفیت چرای مرتع نباشد، باعث فشار بر مرتع شده و موجودیت آن را به‌‌خطر می‌‌اندازد. از طرفی، لازم است که تعداد واحد دامی به‌‌گونه‌‌ای باشد که معیشت مرتعداران را تامین نماید. این مسئله، نیاز به تعیین سطح اقتصادی مرتع را بیش از پیش مسجل می‌نماید. بنابراین متناسب با نیاز واحدهای پایه اجتماعی و توان اکولوژیکی مراتع در مناطق مختلف آب و هوایی، این سطح باید مشخص شود. برای این منظور، تعداد 160 مرتع با مجموع مساحت 181216 هکتار و شرایط مدیریتی متفاوت (مراتع ممیزی‌شده، مراتع ممیزی‌نشده و مراتع دارای طرح)، در پنج ناحیه اقلیمی آذربایجان غربی انتخاب گردید. با بررسی طرح‌‌های مرتعداری و با استناد به منابع و دستورالعمل‌‌های موجود، ظرفیت چرای کوتاه‌‌‌مدت یا تعداد واحد دامی که در هر مرتع بسته به توان اکولوژیکی می‌‌توان اجازه چرا داد، محاسبه گردید. در مرحله بعد، خانوارهای بهره‌‌بردار، به روش پیمایشی، مورد بررسی قرار گرفتند و با استناد به پرسشنامه‌‌ها، اطلاعات مرتبط با متوسط بعد خانوار، هزینه سالانه هر خانوار مرتعدار، درآمد حاصل از یک گله 100 راسی و درآمد خالص سالانه مرتعدار، استخراج گردید. بر مبنای اطلاعات استخراج‌شده، اندازه گله یا تعداد واحد دامی که می‌‌تواند نیاز خانوار عشایری یا روستایی را در حد تامین هزینه‌‌ها رفع نماید، محاسبه و به تبع آن، اندازه واحد مرتعداری یا مساحت مرتع مورد نیاز مرتعداران، در مناطق مختلف آب و هوایی، برآورد گردید. نتایج نشان داد هزینه نگهداری گله و درآمد حاصله از آن در طبقات اقلیمی مختلف به‌‌واسطه تغییر سطح مرتع و کمیت و کیفیت علوفه مرتع، متفاوت است. حداقل اندازه گله برای یک خانوار پنج نفره در اقلیم مرطوب 152 واحد دامی، در اقلیم نیمه‌‌‌مرطوب 156 واحد دامی، در اقلیم مدیترانه‌‌ای 133 واحد دامی، در اقلیم نیمهخشک 214 واحد دامی و در اقلیم خشک 220 واحد دامی محاسبه شد. ضمن اینکه حداقل اندازه مرتع واحدهای مدیریتی مرتعداری برای دوره چرایی چهار ماهه، در اقلیم مرطوب 137 هکتار، در اقلیم نیمه‌‌‌مرطوب 251 هکتار، در اقلیم مدیترانه‌‌ای 226 هکتار، در اقلیم نیمهخشک 406 هکتار و در اقلیم خشک 485 هکتار برآورد گردید. مقایسه نتایج حاصل با وضع موجود، بیانگر آن است که در حال حاضر (سال مطالعه 1394)، اندازه اراضی مرتعی واگذار شده در بیشتر طرح‌‌های مرتعداری، پائین‌‌تر از حد مطلوب اقتصادی است. بنابراین در شرایط فعلی که عمده مرتعداران، دامدار می‌‌باشند؛ اولویت دفتر امور مراتع، باید تهیه طرح‌‌های مرتعداری اقتصادی باشد. ضمن اینکه باید با کاربرد تکنولوژی و استفاده از انرژی‌‌های نو در مرتع، هزینه‌‌های نگهداری دام را کاهش و با استفاده چندمنظوره از مرتع، طی یک دوره 10 ساله، سطوح غیراقتصادی را تبدیل به سطوح اقتصادی نمود.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
