Kamali N, Eftekhari A, Soori M, Nateghi S, Bayat M. Grazing impact on vegetation cover and some soil factors (Case study: Houz-e-Soltan Lake, Qom). مرتع 2020; 14 (3) :490-499
URL:
http://rangelandsrm.ir/article-1-933-fa.html
کمالی نادیا، افتخاری علیرضا، سوری مهشید، ناطقی سعیده، بیات مینا. بررسی تغییرات روابط بین پوشش گیاهی و برخی فاکتورهای خاکی ناشی از تأثیر چرای دام (مطالعه موردی: حوزه دریاچه حوض سلطان قم). مرتع. 1399; 14 (3) :490-499
URL: http://rangelandsrm.ir/article-1-933-fa.html
بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران
چکیده: (3353 مشاهده)
چرای دام در محیطهای طبیعی یکی از فاکتورهای تغییرات محیطی است. تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر چرا و عدم چرا بر روابط موجود بین فاکتورهای خاکی و پراکنش گونههای گیاهی در مراتع غرب دریاچه حوض سلطان قم صورت گرفت. در هر کدام از سایتهای مورد مطالعه (چراشده و چرانشده) که در مجاورت هم قرار داشته و از لحاظ عوامل محیطی شباهت زیادی به هم داشتند. برداشت دادههای مربوط به پوشش گیاهی به روش تصادفی– سیستماتیک با استقرار 10 پلات 4 مترمربعی در امتداد 4 ترانسکت انجام شد. همچنین در داخل هر پلات یک نمونه خاک از عمق 30-0 سانتیمتری برداشت شد. فهرست گیاهان موجود و درصد تاج پوشش در هر سایت تعیین گردید و خصوصیات اسیدیته، هدایتالکتریکی، بافت، درصد آهک، درصد فسفر، سدیم، پتاسیم، کلسیم، کلر، کربنات، بیکربنات و درصد ازت خاک هر سایت اندازهگیری شد. رجبندی جوامع گیاهی با توجه به خصوصیات خاکی به روش آنالیز تطبیقی متعارفی (DCA , CCA) با استفاده از نرمافزار CANOCO صورت گرفت. نتایج نشان داد که چرای دام بر روابط بین پوشش گیاهی و خاک در این منطقه تأثیرگذار است، بهطوریکه پراکنش گونههای گیاهی در منطقه چراشده به عوامل شوری، سدیم و نیتروژن وابسته بود، در حالی که در منطقه قرق پراکنش گونهها رابطه مستقیم با عامل شوری و سدیم داشت. در واقع چرای دام بر پراکنش پوشش گیاهی موثر بوده و تغییر تیپهای گیاهی ناشی از چرای متناسب دام باعث افزایش میزان ازت خاک در منطقه چرا شده گردیده است. حضور دام و چرای در حد بهرهبرداری مجاز، سبب بهبود وضعیت خاک از لحاظ میزان ازت شده و این افزایش ازت خاک، به نوبه خود سبب افزایش حضور دو گونه بوتهای مهم Suaeda aegyptiaca و Artemisia sieberi شده است، از سوی دیگر با چرای دام از سرشاخه گونههای بوتهای به عنوان پوشش غالب منطقه، از خشبی شدن گیاهان جلوگیری به عمل آمده و کیفیت علوفه تولیدی افزایش پیدا کرده است. لذا با مدیریت چرا در منطقه مورد مطالعه و سایر مناطق استپی مشابه، میتوان نسبت به اصلاح ترکیب پوشش گیاهی و بهبود خصوصیات خاکی در دراز مدت اقدام کرد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1399/8/8 | پذیرش: 1399/8/10 | انتشار: 1399/8/10