|
بررسی تغییرات برخی از پارامترهای کمی، مورفولوژی و فیزیولوژی گل ماهور اروپایی در طبقات متنوع ارتفاعی رویشگاه هزارجریب
|
| زهرا باقری، محمد رحیم فروزه، معصومه مازندرانی، هدی شهیری، صادق آتشی |
| دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان |
|
|
چکیده: (596 مشاهده) |
سابقه و هدف: استفاده از گیاهان دارویی مراتع به جهت اثرات درمانگری و صنعتی آنها بسیار با اهمیت است. میزان کمی و کیفی مواد موثره موجود در گیاهان در هر منطقه تحت تاثیر عوامل محیطی و تنشهای اکولوژیک در آن منطقه است. همچنین از مهمترین عواملی که در استخراج مواد موثره گیاهان مورد توجه قرار می‌گیرد، حلال است که انتخاب آن به قسمت‌های مختلف یک گیاه و نیز مواد متشکله آن بستگی دارد. اندام‌های گیاهی و سیستمهای حلالی انتخاب شده میتواند روی کمیت و نوع ترکیبات جدا شده تاثیرگذار باشند. هدف تحقیق حاضر بررسی موارد مذکور در خصوص گل ماهور تماشایی میباشد.
مواد و روش: ابتدا رویشگاه گل ماهور تماشایی در مرتع چهارباغ استان گلستان شناسایی شد و سپس در نقاط معرف رویشگاه نمونه‌برداری از اندام‌های گل و برگ این گونه از طبقات ارتفاعی 2100 – 2300 – 2500 – 2700 متری در سه تکرار جمع آوری گردید. در هر نقطه معرف با توجه به پراکنش، ابعاد و ضریب تغییرات تاج پوشش گونه گل ماهور، تعداد 30 پلات مستقر گردید. نمونه‌ها پس از پاکسازی در هوای آزاد، به مدت 24 ساعت در دمای 45 درجه سانتی گراد در آون قرار گرفتند و سرانجام در پاکتهای کاغذی نگهداری و جهت ارزیابی برخی خصوصیات فیتوشیمیایی همچون میزان فنل کل، فلاونویید کل و فعالیت آنتی اکسیدانی به آزمایشگاه انتقال داده شدند و با حلالهای اتانول و متانول و با دو روش عصاره‌گیری شامل خیساندن و استفاده از ریزموج فراصوت عصاره‌گیری شدند.
نتایج: بنابر نتایج بیشترین میزان فنل کل (46/119 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) دراندام گل، ارتفاع 2100 متر، حلال اتانول و روش عصاره‌گیری با ریزموج - فراصوت، بیشترین میزان فلاونویید کل (07/31 میلی گرم بر گرم وزن خشک) در اندام برگ، ارتفاع 2100 متر، حلال متانول و روش عصاره‌گیری با ریزموج - فراصوت و بیشترین میزان فعالیت آنتی اکسیدانی (49/81 درصد) در اندام گل، ارتفاع 2100 متری، حلال اتانول و عصاره‌گیری به روش خیساندن مشاهده شد. همچنین تجزیه واریانس میزان IC50 نمونه‌ها نشان داد که قدرت مهار کنندگی رادیکال‌های آزاد DPPH به تنهایی یا اثر متقابل، در P<0.01)) تفاوت معنی داری داشت. نتایج مقایسه میانگین سه عامل ارتفاع، اندام و حلال بر میزان IC50 نمونه‌ها نشان داد که گونه گیاهی مورد مطالعه در ارتفاع 2500 متری، در اندام گل و با نوع حلال متانول بیشترین میزان IC50 و به تبع آن کمترین میزان فعالیت آنتی اکسیدانی را دارا است.
نتیجه گیری: با توجه به پراکنش گل ماهور در مناطق کوهستانی، به نظر میرسد گرادیان ارتفاعی، نحوه استخراج و نوع اندام گیاهی تاثیر قابل توجهی در متابولیتهای ثانویه مورد بررسی و خواص آنتی اکسیدانی این گیاه دارد؛ لذا به منظور تولید، بهره برداری، فراوری و استفاده از مواد موثره گیاه speciosum Verbascum در ترکیبات دارویی توجه به موارد مذکور توصیه میگردد.
|
|
| واژه‌های کلیدی: گل ماهور، فنل، فلاونوئید، آنتی اکسیدان، موسیلاژ |
|
|
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1399/10/12 | پذیرش: 1400/4/18 | انتشار: 1401/1/10
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
