دوره 19، شماره 1 - ( 1-1404 )
جلد 19 شماره 1 صفحات 13-1 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Ghavampoor M, Mirjalili S A, Jafari M, Azarnivand H, Javadi A. Investigation of Tamarix androssowii Litv. reaction to some environmental variables in stands of Isfahan province. مرتع 2025; 19 (1) :1-13
URL: http://rangelandsrm.ir/article-1-973-fa.html
URL: http://rangelandsrm.ir/article-1-973-fa.html
قوام پور محمد علی، میرجلیلی سید عباس، جعفری محمد، آذرنیوند حسین، جوادی اکبر. بررسی عکس العمل گونه Tamarix androssowii Litv. به برخی متغیرهای محیطی در رویشگاه های استان اصفهان. مرتع. 1404; 19 (1) :1-13
مرکز آموزش عالی امام خمینی (ره)، تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران
چکیده: (2299 مشاهده)
سابقه و هدف: حفظ گونههای بومی هر منطقه به‌ویژه گونههای بومی در معرض انقراض یکی از نیازهای اساسی مدیریتی است و شناخت نیازهای اکولوژیک این گونهها و ارتباط آن با عوامل محیطی از جمله اساسی‌ترین مطالعات در زمینه حفاظت از گونهها به‌شمار می‌رود. تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل بوم‌شناختی مؤثر بر پراکنش گونه Tamarix androssowii Litv در استان اصفهان و بررسی ارتباط بین خصوصیات خاک و پوشش گیاهی رویشگاههای مختلف گونه گز در استان اصفهان به‌منظور شناسایی نیازهای زیستی و تعمیم به سایر مناطق خشک و نیمه‌خشک استان انجام شد.
مواد و روشها: در پژوهش حاضر، وضعیت رویشگاهی گز خزری (Tamarix androssowii) در چهار منطقه حبیب آباد، سجزی، خارا و منطقه شاخ کنار در استان اصفهان بررسی شد. به‌طور کلی در 10 پلات در مناطق مورد مطالعه، نمونهبرداری خاک و ثبت مشخصات گیاهی از قبیل درصد تاج پوشش، تراکم و متوسط ارتفاع گونه انجام گرفت. همچنین ارتفاع از سطح دریا و شیب در همه پلات‌ها ثبت گردید. نمونه‌های خاک در دو عمق ۳۰-0 و70-۳۰ سانتیمتر برداشت شد و واکنش خاک، هدایت الکتریکی، مجموع کلسیم و منیزیم محلول، نسبت جذب سدیم، درصد گچ، مواد خنثی شونده، درصد سدیم، درصد شن، رس و سیلت اندازه‌گیری شد. به‌منظور بررسی ارتباط گونه مورد مطالعه با عوامل محیطی از نرمافزارهایCANOCO 4.5 و PC-ordination استفاده شد. همچنین از آزمون مقایسه میانگین دانگن در سطح اطمینان پنج درصد در نرمافزار SPSSVer.25 استفاده شد.
نتایج: طبق دندروگرام می‌توان بیان کرد که این چهار منطقه مورد مطالعه بر اساس پلات‌های نمونهبرداری که شامل عوامل ادافیکی بودند، تفاوت اساسی ندارند و بنابراین هر چهار منطقه نمونهبرداری را می‌توان جزء یک رویشگاه برای گونه گز خزری لحاظ کرد. عامل مواد خنثی شونده (TNV) در عمق دوم نسبت به عمق اول به‌دلیل قدرت آبشویی بالا افزایش نشان داد. عوامل EC، درصد گچ، میزان سدیم وSAR روند کاهشی از خود نشان داده است. همچنین مجموع کلسیم و منیزیم، در عمق دوم نسبت به عمق اول کاهش یافته است و به‌طور کلی روند وضعیت عوامل در این دو عمق خاک خاصیت ذاتی این مناطق است و عموماً در افق دوم روند کاهشی نشان داد. تجزیه داده‌های پوشش گیاهی و متغیرهای محیطی با استفاده از روش PCA، ضمن ارائه یک تفسیر گرافیکی، به خوبی روابط بین تغییرات متغیرهای محیطی و نحوه پراکنش گونههای گیاهی را آشکار کرد. بیش‌ترین مقادیر ویژه، متعلق به دو محور اول رج‌بندی است و محور اول و دوم جمعاً 7/86 درصد تغییرات را توجیه کرد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که بافت خاک مناطق رویشی این گونه عمدتاً لومی‌شنی است. درصد گچ مؤثرترین عامل بر تراکم این گونه بوده است. همچنین درصد تاج پوشش و متوسط ارتفاع این گونه بیشتر متأثر از درصد سیلت و درصد رس خاک است. بررسی ویژگیهای خاک مناطق رویشی این گونه در دو عمق نمونهبرداری نشان داد که میزان هدایت الکتریکی و میزان سدیم در عمق اول نسبت به عمق دوم بیشتر بوده که علت آن تجزیه لاشبرگ گونه گز در عمق سطحی است.
نتیجه گیری: در نتیجه، با شناخت عوامل مؤثر بر پراکنش گونه گز خزری و تعمیم نتایج حاصل در مناطق مشابه، می‌توان راه‌حل مناسبی در زمینه حفاظت از گونهها ارائه کرد.
مواد و روشها: در پژوهش حاضر، وضعیت رویشگاهی گز خزری (Tamarix androssowii) در چهار منطقه حبیب آباد، سجزی، خارا و منطقه شاخ کنار در استان اصفهان بررسی شد. به‌طور کلی در 10 پلات در مناطق مورد مطالعه، نمونهبرداری خاک و ثبت مشخصات گیاهی از قبیل درصد تاج پوشش، تراکم و متوسط ارتفاع گونه انجام گرفت. همچنین ارتفاع از سطح دریا و شیب در همه پلات‌ها ثبت گردید. نمونه‌های خاک در دو عمق ۳۰-0 و70-۳۰ سانتیمتر برداشت شد و واکنش خاک، هدایت الکتریکی، مجموع کلسیم و منیزیم محلول، نسبت جذب سدیم، درصد گچ، مواد خنثی شونده، درصد سدیم، درصد شن، رس و سیلت اندازه‌گیری شد. به‌منظور بررسی ارتباط گونه مورد مطالعه با عوامل محیطی از نرمافزارهایCANOCO 4.5 و PC-ordination استفاده شد. همچنین از آزمون مقایسه میانگین دانگن در سطح اطمینان پنج درصد در نرمافزار SPSSVer.25 استفاده شد.
نتایج: طبق دندروگرام می‌توان بیان کرد که این چهار منطقه مورد مطالعه بر اساس پلات‌های نمونهبرداری که شامل عوامل ادافیکی بودند، تفاوت اساسی ندارند و بنابراین هر چهار منطقه نمونهبرداری را می‌توان جزء یک رویشگاه برای گونه گز خزری لحاظ کرد. عامل مواد خنثی شونده (TNV) در عمق دوم نسبت به عمق اول به‌دلیل قدرت آبشویی بالا افزایش نشان داد. عوامل EC، درصد گچ، میزان سدیم وSAR روند کاهشی از خود نشان داده است. همچنین مجموع کلسیم و منیزیم، در عمق دوم نسبت به عمق اول کاهش یافته است و به‌طور کلی روند وضعیت عوامل در این دو عمق خاک خاصیت ذاتی این مناطق است و عموماً در افق دوم روند کاهشی نشان داد. تجزیه داده‌های پوشش گیاهی و متغیرهای محیطی با استفاده از روش PCA، ضمن ارائه یک تفسیر گرافیکی، به خوبی روابط بین تغییرات متغیرهای محیطی و نحوه پراکنش گونههای گیاهی را آشکار کرد. بیش‌ترین مقادیر ویژه، متعلق به دو محور اول رج‌بندی است و محور اول و دوم جمعاً 7/86 درصد تغییرات را توجیه کرد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که بافت خاک مناطق رویشی این گونه عمدتاً لومی‌شنی است. درصد گچ مؤثرترین عامل بر تراکم این گونه بوده است. همچنین درصد تاج پوشش و متوسط ارتفاع این گونه بیشتر متأثر از درصد سیلت و درصد رس خاک است. بررسی ویژگیهای خاک مناطق رویشی این گونه در دو عمق نمونهبرداری نشان داد که میزان هدایت الکتریکی و میزان سدیم در عمق اول نسبت به عمق دوم بیشتر بوده که علت آن تجزیه لاشبرگ گونه گز در عمق سطحی است.
نتیجه گیری: در نتیجه، با شناخت عوامل مؤثر بر پراکنش گونه گز خزری و تعمیم نتایج حاصل در مناطق مشابه، می‌توان راه‌حل مناسبی در زمینه حفاظت از گونهها ارائه کرد.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
